De ziekte van Huntington
Als erfelijke pathologie heeft de ziekte van Huntington een bevolkingsgroep waarin zij het vaakst aanwezig is. Volgens de statistieken (Engelse link) lijden ongeveer 5 op de 100.000 mensen van Europese afkomst eraan, maar de aantallen variëren naar gelang van de geografische regio.
De kenmerkende symptomen van de evolutie van het ziektebeeld hebben te maken met mobiliteit en cognitie. Het zenuwstelsel is de plaats waar de laesies zich bevinden die leiden tot tekenen van onbalans, gebrek aan coördinatie en zelfs psychose.
Het proces wordt vaak beschreven als neuronale achteruitgang. De genetica bepaalt bij deze patiënten dat zowel de hersenen als de perifere zenuwen een verouderingsproces ondergaan, zou je kunnen zeggen. De degeneratie van de cellen verhindert dat ze de functies uitvoeren waarvoor ze bestemd zijn.
Symptomen van de ziekte van Huntington
Hoewel de genetische verandering van de ziekte van Huntington erfelijk is en aanwezig is vanaf de geboorte van de patiënt, beginnen de symptomen meestal als de persoon volwassen is. De meeste gediagnosticeerde gevallen zijn geconcentreerd (Engelse link) tussen de 30 en 40 jaar.
Er bestaat echter ook een klinisch beeld als vroege presentatievariant. Dit zijn kinderen of adolescenten die compatibele symptomen hebben vóór de leeftijd van 30 jaar.
Over het algemeen is het hoofdteken een gebrek aan motorische coördinatie. Patiënten kunnen bewegingen niet combineren en krijgen vaak moeite met het uitvoeren van kleine handelingen waarbij precisie komt kijken, zoals het oppakken van een kop koffie met de vingers.
Op psychologisch niveau is er depressie, deels als gevolg van neuronale achteruitgang en deels door de wanhoop die gepaard gaat met fysieke veranderingen. De volgende stap is psychose met hallucinaties, die gepaard gaat met cognitieve storingen. Deze mensen vertragen hun besluitvormingsproces en kunnen zelfs uren doorbrengen zonder zichzelf te definiëren voor iets dat snel zou worden opgelost.
De progressie van de ziekte van Huntington leidt tot een aandoening die bekend staat als chorea. Dit zijn onwillekeurige en stereotiepe bewegingen die geconcentreerd zijn in een paar spieren of waarbij grote delen van het lichaam betrokken zijn. De persoon kan stil zijn en bijvoorbeeld plotseling zijn handen en benen opheffen zonder dat zijn hersenen hem dat opdragen.
Samen met psychose is er een verandering in persoonlijkheid die leidt tot verwarde toestanden en geheugenverlies. De desintegratie van de persoonlijkheid is ernstig naarmate de tijd verstrijkt. Tegelijkertijd is communicatie moeilijk omdat de patiënt obstakels heeft in de articulatie van het woord.
Vroege presentatievorm
Bij de vroege aanvang van de ziekte van Huntington zijn de symptomen vergelijkbaar. In ieder geval zijn er meer gevallen geweest (Engelse link) van spiercontracturen en stijfheid bij adolescenten en kinderen, evenals toevallen.
Op een meer subtiele manier zijn er slechtere academische en intellectuele prestaties als gevolg van traag denken en het ontbreken van correcte verbale expressie. Dit is een moeilijke indicator om te relateren aan de diagnose, tenzij het kind ouders heeft met de ziekte of een familiegeschiedenis van de ziekte.
Het vroege startframe heeft ook traagheid van beweging als het meest onderscheidende teken. Zodra de hersenen de opdracht aan een spier geven, duurt het even voordat deze deze ontvangt en uitvoert.
Genetische overerving van de aandoening
De genetische oorzaak van de ziekte van Huntington is erfelijk. Dit betekent dat het wordt doorgegeven in families die het defecte gen dragen. Maar in tegenstelling tot veel andere pathologieën, is de aandoening dominant, dus de patiënt hoeft alleen maar één kopie van het defecte gen bij zich te dragen om het syndroom zichtbaar te maken.
In numerieke en statistische termen, als een van de ouders drager is van het gen met het defect, dan hebben de kinderen 50% kans (Engelse link) om de ziekte te krijgen. Het zal afhangen van genetische toeval of het wordt overgedragen of niet.
Wat betreft de microscopie van de fout in het gen, is bekend dat er sprake is van een replicatie- of kopieerfout. Concreet wordt een genetisch gedeelte herhaaldelijk gekopieerd wanneer het wordt getranscribeerd en dit wordt versterkt naarmate het van generatie op generatie wordt doorgegeven, dus elke keer is de fout groter.
Sommige wetenschappelijke studies (Engelse link) hebben het aantal misreplicaties in verband gebracht met het tijdstip van aanvang van de symptomen. Aangenomen wordt dat hoe groter het aantal fouten, hoe eerder de presentatie zich voordoet en hoe slechter de evolutie.
Diagnose van de ziekte van Huntington
Het vermoeden van de ziekte van Huntington begint, naast de symptomen, met de registratie van de familiegeschiedenis. Tegenwoordig is er meer diagnostiek en is het mogelijk om de sporen te volgen van hele generaties die de mutatie hebben gehad.
Klinische neurologie maakt echter nog steeds deel uit van het proces om de aandoening vast te stellen. Neurologen voeren de gebruikelijke tests uit, waaronder reflexen en beoordeling van motorische coördinatie. Kleine afwijkingen in deze parameters zijn voldoende om argwaan te wekken. Tegelijkertijd kan zo een vroeg begin worden opgespoord.
Het gebruik van elektro-encefalogram komt meestal van patiënten met de infantiele vorm die last hebben van epileptische aanvallen. Onderdeel van de protocollaire aanpak is de uitvoering van deze test om de elektrische activiteit van de hersenen te evalueren. Dit zal waarschijnlijk worden gevolgd door complementaire beeldvormende methoden, waarvan magnetische resonantiebeeldvorming en computertomografie de meest gebruikte zijn.
Psychiatrische evaluatie is nuttig bij het karakteriseren, maar is niet diagnostisch.
Genetische diagnose
Genetische tests zijn tegenwoordig nodig bij sterke vermoedens. Er zijn nauwkeurige methoden (Engelse link) om het bestaan van het defecte gen vast te stellen en het in complete families te catalogiseren. Dit is in ieder geval bevestigend, hoewel het de plannen van aanpak niet verandert, aangezien de protocollen niet worden aangepast op basis van deze informatie.
Als een persoon geen symptomen heeft, maar zijn familieleden de ziekte van Huntington hebben, kunnen ze een genetische test (Engelse link) aanvragen om erachter te komen of ze drager zijn van het defect. Nogmaals, er is geen therapeutisch voordeel van het vooraf kennen van de diagnose, maar voorbereidingen en psychologische begeleiding kunnen worden gedaan.
Welke behandelingen helpen bij de ziekte van Huntington?
De prognose van de pathologie is ernstig. De evolutie ervan is onverbiddelijk en gaat elke week en maand verder in de richting van verdere degeneratie van het centrale zenuwstelsel. Benaderingen zijn gericht op het verlichten van symptomen en het verbeteren van de kwaliteit van leven voor zover mogelijk.
Farmacologie
Het gebruik van medicijnen is onderverdeeld in medicijnen die onwillekeurige bewegingen helpen kalmeren en medicijnen die de stemming reguleren. Er wordt ook onderzoek gedaan (Engelse link) naar geneesmiddelen waarvoor nog geen volledige handelsvergunning is verleend. Omdat het een zeldzame ziekte is, is het gebruikelijk dat patiënten uitnodigingen ontvangen om deel te nemen aan deze experimentele protocollen.
Onder de pure neurologische medicijnen hebben we de volgende:
- Tetrabenazine: voorgeschreven bij symptomen van chorea. Het is niet zonder ernstige bijwerkingen, zoals depressie.
- Risperidon: het heeft zeer specifieke gebruiksdoses die moeten worden gerespecteerd.
- Levetiracetam: vaak voorgeschreven bij epileptische aanvallen, maar wordt ook gebruikt als hulpstof om onwillekeurige bewegingen te bestrijden. De spijsverteringsbijwerkingen zijn milder en draaglijker.
Anderzijds is het omgaan met depressies en stemmingswisselingen geen kleinigheid. Hieraan moeten de psychosen worden toegevoegd die tot hallucinaties leiden. Hiervoor is het therapeutische arsenaal als volgt:
- Antidepressiva: fluoxetine en sertraline worden gebruikt. Ook escitalopram is een optie.
- Antipsychotica: Risperidon (Engelse link), soms geïndiceerd bij bewegingen, is nuttig tegen psychose. Je kunt ook kiezen voor quetiapine of olanzapine.
- Stemmingsstabilisatoren: in deze groep hebben we valproïnezuur en lamotrigine.
Psychologische therapie
Psychologische ondersteuning is essentieel bij de behandeling van de ziekte van Huntington. Veranderingen in stemming, depressie en de aanwezigheid van hallucinaties zijn ernstige situaties die de persoon en zijn omgeving veranderen.
De sensaties die voortkomen uit het leren over de onverbiddelijke evolutie van de pathologie mogen niet worden onderschat. De patiënt weet dat zijn verslechtering progressief is en dat de medicijnen slechts een pleister zijn in de mondiale context.
Fysiotherapie
Oefeningen ter ondersteuning van de houding en spierkracht helpen de afhankelijkheid van derden uit te stellen. Op dezelfde manier de combinatie met ergotherapeutische technieken (Engelse link) die de prestaties verbeteren bij dagelijkse taken, zoals bewegen, koken of baden.
Bij kinesiotherapiesessies wordt de balans aan de orde gesteld, zodat het lopen minder wordt beïnvloed. Als dit wordt ondersteund door aanpassingen aan de woning met aangepaste trappen en hellingen, wordt de tijd van zelfstandigheid verlengd en verbetert ook de gemoedstoestand.
Zonder de communicatieproblemen als gevolg van een spraakstoornis te verwaarlozen, kan de fysiotherapeut de houdings-, borst- en nekspieren versterken zodat een logopedist revalidatietechnieken kan aanreiken. Een multidisciplinair team kan methodieken voor informatieoverdracht bedenken die huiselijk en toepasbaar zijn.
Een pathologie met een slechte prognose
De evolutie van de ziekte van Huntington is bekend en er is geen behandeling om het te stoppen. Naar schatting (Engelse link) leeft een patiënt gemiddeld maximaal 20 jaar na het verschijnen van de eerste tekenen. De doodsoorzaken variëren van neurologische complicaties tot zelfmoorden.
De medische wetenschap blijft de aandoening onderzoeken, op zoek naar geneeswijzen of palliatieven die de overleving vergroten. In ieder geval zijn de verwachtingen tot nu toe niet goed en is er slechts tijdelijke verlichting beschikbaar.
- Rawlins, Michael D., et al. “The prevalence of Huntington’s disease.” Neuroepidemiology 46.2 (2016): 144-153.
- Baig, Sheharyar Sajjad, Mark Strong, and Oliver WJ Quarrell. “The global prevalence of Huntington’s disease: a systematic review and discussion.” Neurodegenerative disease management 6.4 (2016): 331-343.
- Martinez-Horta, Saul, et al. “Neuropsychiatric symptoms are very common in premanifest and early stage Huntington’s disease.” Parkinsonism & related disorders 25 (2016): 58-64.
- McColgan, Peter, and Sarah J. Tabrizi. “Huntington’s disease: a clinical review.” European journal of neurology 25.1 (2018): 24-34.
- Moss, Davina J. Hensman, et al. “Identification of genetic variants associated with Huntington’s disease progression: a genome-wide association study.” The Lancet Neurology 16.9 (2017): 701-711.
- Yapijakis, Christos. “Huntington disease: genetics, prevention, and therapy approaches.” GeNeDis 2016. Springer, Cham, 2017. 55-65.
- Malek, N., and E. J. Newman. “Hereditary chorea–what else to consider when the Huntington’s disease genetics test is negative?.” Acta Neurologica Scandinavica 135.1 (2017): 25-33.
- Bachoud-Lévi, Anne-Catherine, et al. “International Guidelines for the treatment of Huntington’s Disease.” Frontiers in neurology 10 (2019): 710.
- van Walsem, Marleen R., et al. “Health-related quality of life and unmet healthcare needs in Huntington’s disease.” Health and quality of life outcomes 15.1 (2017): 6.
- Wyant, Kara J., Andrew J. Ridder, and Praveen Dayalu. “Huntington’s disease—update on treatments.” Current neurology and neuroscience reports 17.4 (2017): 33.
- Fritz, Nora E., et al. “Physical therapy and exercise interventions in Huntington’s disease: A mixed methods systematic review.” Journal of Huntington’s disease 6.3 (2017): 217-235.
