Spiegelneuronen: kenmerken en functies
Mensen hebben het vermogen om het gedrag van andere soorten, inclusief de onze, te voorspellen, interpreteren, plannen en imiteren. Dit geldt voor de grote primaten en, zoals we zullen zien, heeft het allemaal te maken met spiegelneuronen. Dit soort neuronen worden geactiveerd wanneer we een bepaalde handeling uitvoeren en deze vervolgens door een andere persoon zien uitvoeren.
Ook bij het waarnemen van een glimlach of een ander gebaar of gedrag en het inleven in die persoon of wanneer we leren door imitatie. Ze zijn dus gerelateerd aan empathisch, sociaal en imiterend gedrag. Dankzij de neurowetenschap, het onderwijs en de psychologie hebben we ontdekt hoe het brein overwint, kopieert, imiteert, voelt en handelt.
“Iedereen kan, als hij er zijn zinnen op zet, de beeldhouwer van zijn eigen brein zijn.”
-Ramón y Cajal-
En bij dit alles hebben ze voor een groot deel te maken met spiegelneuronen, die het gedrag van de ander weerspiegelen. Wat weten we nog meer over deze neuronen? Wat zijn de kenmerken en functies? Ontdek het hier!
Wat zijn spiegelneuronen?
We moeten vermelden dat neuronen cellen van het zenuwstelsel zijn die verantwoordelijk zijn voor het doorgeven van informatie via chemische en elektrische signalen. Het is het belangrijkste van dit systeem en de hersenen zijn daar het meest relevante orgaan.
Er zijn verschillende soorten neuronen, afhankelijk van hun kenmerken en functies. Er zijn sensorische, motorische, unipolaire, bipolaire en andere neuronen.
Spiegelneuronen zijn een soort motorneuronen die worden geactiveerd wanneer een dier een actie uitvoert en wanneer het ziet dat dezelfde actie wordt uitgevoerd door een ander dier. Volgens Rizzolatti en Fadiga (1999) zijn ze gevonden bij primatensoorten, maar niet alleen dat, ze zijn ook ontdekt bij mensen.
Ze zijn nauw verwant aan empathie. Dankzij de neurowetenschapper Rizzolatti, die ze meer dan 20 jaar geleden bij toeval ontdekte bij makaken, weten we nu dat ze bestaan en wat hun functie is.
Ontdekking van spiegelneuronen: het experiment met makaken
Wat betreft de ontdekking ervan, het was de Italiaanse neurowetenschapper Giacorno Rizzolatti en zijn team in 1996. Ze publiceerden een artikel waarin ze werden beschreven.
Het team van Rizzolatti ontdekte ze zelfs per ongeluk en noemde ze niet eens specifiek in de publicatie. Ze onderzochten andere neuronen in de premotorische cortex van de hersenen: degenen die verantwoordelijk zijn voor het plannen van het grijpen.
Door ze te bestuderen, realiseerde Rizzolatti (Engelse link) zich dat de spiegelneuronen (waarvan hij zich niet bewust was) werden geactiveerd wanneer de makaken iets vastgrepen, maar ook wanneer de onderzoeker het eten pakte en de aap hem observeerde.
De wetenschapper had elektroden in de hersenschors van de makaken gebracht om de elektrische activiteit van specifieke delen te regelen terwijl het dier de activiteiten uitvoerde. Concreet moest de makaak een pinda oppakken en daardoor werden de elektrische schoten geactiveerd.
De onderzoeker liet het apparaat per ongeluk aanstaan toen een labstudent een banaan aan het eten was. Toen hij de banaan pakte om op te eten, zag de makaak dat en zijn spiegelneuronen gingen aan. Dat wil zeggen, ze werden geactiveerd toen de makaak hetzelfde gedrag (grijpen) bij een ander zag dat hij net had uitgevoerd.
Kenmerken, locatie en bezienswaardigheden
Spiegelneuronen bevinden zich in verschillende delen van de hersenschors. Concreet in 4 regio’s:
- Frontale kwab: verantwoordelijk voor de planning en uitvoering van beweging en tactiele gevoeligheid.
- Pariëtale kwab: integreert informatie van de zintuigen.
- Insulaire cortex: gerelateerd aan pijn en emoties.
- Cingulum: gekoppeld aan pijn en emoties.
Fundamenteel bevinden deze neuronen zich in het gebied van Broca, het gebied van de hersenen dat verband houdt met taal, evenals in de achterste pariëtale cortex. Hierdoor kunnen experts de relatie bestuderen tussen taal en het nabootsen van gebaren en geluiden.
Afgezien van hun locatie, in termen van de kenmerken en functies van deze neuronen, weten we dat ze belangrijk zijn voor het controleren en decoderen van de beweging van de handen. Wat betekent dit? Dat wanneer we praten met iemand die zijn handen beweegt, spiegelneuronen worden geactiveerd.
Functies van spiegelneuronen
Er zijn drie basisfuncties van spiegelneuronen: observatie, imitatie en empathie. Zoals we al zeiden, wanneer we anderen een bepaalde actie zien uitvoeren die we zojuist hebben uitgevoerd, worden spiegelneuronen geactiveerd.
Wanneer we de gebaren van andere mensen imiteren, worden ze ook geactiveerd. En tot slot, wanneer we empathie tonen (voelen wat anderen voelen), waardoor hun elektrische activiteit wordt geactiveerd.
Observatie, imitatie en empathie
Neurowetenschapper Marco Lacoboni van de University of California suggereert dat er studies zijn die aantonen dat kinderen die de gezichtsuitdrukkingen van mensen imiteren en observeren een grotere spiegelneuronactivering vertonen, en dat hoe groter de activatie, hoe meer empathie ze tonen.
Dus als een kind iemand ziet glimlachen, creëren hun spiegelneuronen een interne simulatie van die glimlach in de hersenen. Dit stuurt signalen naar het limbisch systeem en de persoon voelt uiteindelijk hetzelfde.
Leren door middel van imitatie
Spiegelneuronen zijn fundamenteel in leerprocessen door imitatie. Wanneer we dus het gedrag zien van iemand die we moeten imiteren om dergelijke kennis te leren, worden spiegelneuronen geactiveerd.
Maar ook in de sport zien we voorbeelden. Bij bijvoorbeeld tennis of vechtsporten zouden deze cellen een sleutelrol spelen, aangezien de studenten die het best leren degenen zijn die dicht bij hun leraren staan, die ze moeten imiteren.
“Ik doe altijd wat ik niet kan, zodat ik kan leren hoe het moet.”
-Pablo Picasso-
Cognitieve revalidatie
Rizzolatti zorgt er ook voor dat spiegelneuronen, via virtual reality, ook een belangrijke rol spelen in processen van cognitieve revalidatie. In die zin stelt de neurowetenschapper voor dat patiënten die een cerebrovasculair accident hebben gehad of die problemen vertonen in het motorische systeem, herstellen met deze technologie.
Hoe? Door deze methodologie zou de patiënt de juiste bewegingen visualiseren die moeten worden gemaakt en zou het spiegelmechanisme worden geactiveerd. Dit zou een belangrijke vooruitgang in de rehabilitatie (Engelse link) betekenen.
Spiegelneuronen en het pad dat voor ons ligt om ze te begrijpen
Spiegelneuronen worden geactiveerd wanneer we met anderen omgaan, wanneer we leren door imitatie en wanneer we ons inleven. Bovendien zijn zij degenen die zouden verklaren waarom we verdrietig zijn als we iemand zien huilen, waarom we geeuwen als een ander dat doet, of waarom we emotioneel worden bij bepaalde scènes uit een film.
Dat wil zeggen, ze spelen een sleutelrol in de interactie met anderen, omdat ze ons menselijker maken dan ooit door ons te verbinden met de emoties en het gedrag van anderen.
Aan de andere kant zijn het neuronen die ons helpen af te leiden wat anderen denken, voelen of doen. Dit alles heeft te maken met empathie, een fundamentele eigenschap om mensen te helpen. Iets typisch voor emotionele intelligentie.
Door ze te blijven onderzoeken, kunnen we de hersenen beter begrijpen en bovendien nieuwe toepassingen van deze zeer interessante neuronen bieden, zoals de eerder genoemde cognitieve revalidatie. (Engelse link).
- García, E. (2008). Neuropsicología y educación. De las neuronas espejo a la teoría de la mente. Revista de psicología y educación, 1(3): 69-90.
- García, E. (2001). Mente y cerebro. Madrid: Síntesis.
- Carvalho, Diana, et al. “The mirror neuron system in post-stroke rehabilitation.” International archives of medicine 6.1 (2013): 41.
- Perner, J. (1994). Comprender la mente representacional. Barcelona: Paidós.
- Pinel, J.P.J. (2000). Biopsicología. Madrid: Prentice Hall. Capítulos 1, 2, 3, 4 y 5.
- Rizzolatti, G. y Fadiga, L. (1999). «Italiennes de Biologie» (en italiano). Istituto de Fisiologia Umana, Universitá di Parma.
- Rizzolatti G. y Craighero L. (2004). The mirror-neuron system. Annual Review of Neuroscience, 27:169-92.
- Small, Steven L., Giovanni Buccino, and Ana Solodkin. “The mirror neuron system and treatment of stroke.” Developmental psychobiology 54.3 (2012): 293-310.