Hyperthyreoïdie: symptomen, oorzaken en behandeling

Hyperthyreoïdie wordt veroorzaakt door een overmatige productie van schildklierhormonen en kan leiden tot gewichtsverlies, hoge bloeddruk en een slechte warmtetolerantie. Hier is alles wat je moet weten over de aandoening.
Hyperthyreoïdie: symptomen, oorzaken en behandeling

Geschreven door Daniela Andarcia

Laatste update: 27 mei, 2023

Hyperthyreoïdie is een van de bekendste ziekten van de schildklier. De schildklier heeft de vorm van een vlinder en bevindt zich in de nek. Het is verantwoordelijk voor de productie van de hormonen tetraiodothyronine (T4) en triiodothyronine (T3) die betrokken zijn bij de regulering van het metabolisme.

Wanneer er een teveel is aan de productie van schildklierhormonen (meer dan wat het lichaam nodig heeft), hebben we te maken met hyperthyreoïdie. Ontdek wat de symptomen, oorzaken en behandeling van deze ziekte zijn.

Wat zijn de symptomen van hyperthyreoïdie?

Een teveel aan de hormonen T4 en T3 is de oorzaak van een te hoge stofwisseling, die op zijn beurt de zogenaamde hypermetabolische toestand veroorzaakt. Tijdens deze toestand kun je symptomen ervaren zoals verhoogde bloeddruk en hartslag, trillingen in de handen, veel zweten, lage hittetolerantie, frequente stoelgang, gewichtsverlies en onregelmatige menstruatiecycli.

Ook kan de schildklier tekenen van zwelling vertonen en zich ontwikkelen tot een kropgezwel. Veranderingen die een prominenter uiterlijk geven, geassocieerd met de ziekte van Graves (Spaanse link), komen ook voor in de ogen.

Andere symptomen van hyperthyreoïdie die niet ongebruikelijk zijn, zijn de volgende:

  • Verhoogde eetlust.
  • Nervositeit, rusteloosheid en moeite met concentreren.
  • Aritmieën met verhoogde hartslag.
  • Slaapproblemen.
  • Haaruitval bij fijn en broos haar
  • Borstontwikkeling bij mannen.

Er zijn een aantal symptomen die onmiddellijke medische aandacht vereisen. Dit zijn duizeligheid en kortademigheid, evenals bewustzijnsverlies en snelle of onregelmatige hartslag. Volgens een studie gepubliceerd in het Indian Heart Journal (Engelse link) is deze ziekte ook een van de oorzaken van atriumfibrilleren (AF), een type aritmie dat beroertes en congestief hartfalen kan veroorzaken.

Medisch consult voor hyperthyreoïdie.
Hyperthyreoïdie is urgent in sommige levensbedreigende situaties, zoals aritmieën.

Wat veroorzaakt hyperthyreoïdie?

Hyperthyreoïdie wordt veroorzaakt door verschillende redenen en aandoeningen, met name de volgende:

  • Ziekte van Graves: volgens een studie gepubliceerd in Therapeutic Advances in Endocrinology and Metabolism (Engelse link) is deze auto-immuunziekte een van de meest voorkomende oorzaken van hyperthyreoïdie. Het is in staat antilichamen aan te maken die de schildklier stimuleren door de afscheiding van zijn hormonen te verhogen. Het heeft de neiging veel binnen families voor te komen.
  • Overmaat jodium: volgens een studie gepubliceerd in Endocrinology and Metabolism (Engelse link), is jodium een sleutelbestanddeel van schildklierhormonen, dus te veel consumeren kan de productie ervan verhogen.
  • Thyroïditis of ontsteking van de schildklier: er is wetenschappelijk bewijs (Engelse link) dat thyroïditis kan leiden tot hyperthyreoïdie.
  • Schildklierknobbeltjes: dit zijn goedaardige tumoren in de schildklier die volgens studies (Engelse link) overactief kunnen zijn en de aanmaak van hormonen kunnen verhogen. Ook hebben ze de neiging vaker te verschijnen bij oudere volwassenen.
  • Overmatige inname van schildkliermedicatie: dit komt vaak voor wanneer patiënten met hypothyreoïdie overmatige hoeveelheden van hun geneesmiddel innemen.
  • Tumoren: tumoren van de eierstokken (Engelse link) of testikels, evenals die van de hypofyse kunnen de aandoening veroorzaken.

Wie heeft meer kans om hyperthyreoïdie te ontwikkelen?

Deze ziekte kan afhankelijk zijn van factoren zoals leeftijd, geslacht en eetgewoonten. Vooral vrouwen, mensen ouder dan 60 jaar, zwangere vrouwen, mensen met een familiegeschiedenis en mensen die te veel jodium binnenkrijgen, lopen risico.

Ook degenen die eerder schildklierproblemen hebben gehad, zoals struma, of patiënten met pernicieuze anemie, diabetes type 1 en primaire bijnierinsufficiëntie (ziekte van Addison) lopen ook risico op hyperthyreoïdie.

Hoe wordt een overactieve schildklier gediagnosticeerd?

Het eerste deel van de diagnose is het bekijken van de medische geschiedenis en het doen van een lichamelijk onderzoek. Deze kunnen de meer bekende symptomen aan het licht brengen, zoals gewichtsverlies, hartkloppingen en hoge bloeddruk.

Vervolgens zijn enkele tests aangewezen om de aard van de ziekte te bevestigen en meer te weten te komen. Onder hen vallen de metingen van TSH, T4, T3 en vrije T4 op. Als aanvulling worden cholesterol en triglyceriden geanalyseerd.

Wat betreft de afbeeldingen van de klier, zijn de meest gevraagde de volgende:

  • Scintigrafie (Spaanse link) en jodiumopname van de schildklier.
  • Echografie of sonorafie.
  • CT-scan of MRI.

Wat zijn de behandelingen voor hyperthyreoïdie?

Momenteel worden er verschillende medicijnen en therapieën aanbevolen om deze ziekte te behandelen. Wij vertellen je welke dat zijn.

Geneesmiddelen

Er zijn twee soorten geneesmiddelen die worden aanbevolen voor deze ziekte: antithyreoïden en bètablokkers. Ten eerste verminderen schildklierremmende medicijnen de hormoonproductie en worden ze meestal één tot twee jaar ingenomen. Methimazol (Spaanse link) is bijvoorbeeld een van de meest voorgeschreven.

Op de tweede plaats staan bètablokkers. Ze zijn geïndiceerd om de symptomen van deze ziekte (trillingen, snelle hartslag en nervositeit) te verminderen. Bovendien hebben ze een onmiddellijk effect, zodat ze kunnen worden afgewisseld met andere meer langdurige behandelingen. Een voorbeeld is propranolol.

Radioactieve jodium therapieën

Volgens onderzoek gepubliceerd in het Saudi Medical Journal (Engelse link) heeft therapie met radioactief jodium zich gevestigd als een effectieve behandeling voor hyperthyreoïdie. Deze bestaan uit het innemen van het vloeibaar of in capsules, omdat de stof in staat is de cellen van de schildklier te vernietigen die hormonen produceren.

Hoewel het andere weefsels in het lichaam niet aantast, kan deze behandeling leiden tot hypothyreoïdie. Dat zou echter veel gemakkelijker te behandelen zijn dan een overactieve schildklier. Evenzo zijn andere bijwerkingen duidelijk, zoals droge mond en ogen en veranderingen in smaak.

Radioactief jodium voor de schildklier.
Behandeling met radioactief jodium wint steeds meer terrein door verbeteringen in de veiligheid.

Chirurgie

Operaties om een deel of de hele schildklier te verwijderen zijn zeldzaam. Ze worden meestal uitgevoerd bij patiënten met een te grote kropgezwel of zwangere vrouwen die niet in staat zijn om schildklierremmende medicijnen te krijgen.

Als een onderdeel wordt verwijderd, moeten supplementen worden ingenomen om hypothyreoïdie te voorkomen (veroorzaakt doordat een schildklier nu te weinig hormonen aanmaakt). Als het volledig is verwijderd, moet de medicatie chronisch zijn (Spaanse link).

Een ziekte die het hele leven beïnvloedt

Dieet speelt een fundamentele rol bij de behandeling en preventie van deze ziekte. Je moet je arts raadplegen om een gezond eetplan op te stellen, supplementen te nemen en aan lichaamsbeweging te doen.

Aangezien hyperthyreoïdie echter wordt gekenmerkt door een verminderde en verzwakte botmassa, moet speciale aandacht worden besteed aan de inname van calcium en vitamine D tijdens de behandeling. Hyperthyreoïdie is een ziekte die verband houdt met de regulatie van het metabolisme en dat is essentieel om de symptomen ervan te begrijpen.

Gelukkig zijn er wetenschappelijk bewezen effectieve behandelingen, zoals schildklierremmende medicijnen en bètablokkers, therapieën met radioactief jodium en uiteindelijk chirurgie. Elk geval is afhankelijk van de te behandelen evolutie.



  • Reddy, V., Taha, W., Kundumadam, S., & Khan, M. (2017). Atrial fibrillation and hyperthyroidism: A literature review. Indian heart journal, 69(4), 545–550. https://doi.org/10.1016/j.ihj.2017.07.004
  • Girgis, C. M., Champion, B. L., & Wall, J. R. (2011). Current concepts in graves’ disease. Therapeutic advances in endocrinology and metabolism, 2(3), 135–144. https://doi.org/10.1177/2042018811408488
  • Sun, X., Shan, Z., & Teng, W. (2014). Effects of increased iodine intake on thyroid disorders. Endocrinology and metabolism (Seoul, Korea), 29(3), 240–247. https://doi.org/10.3803/EnM.2014.29.3.240
  • CORRALES-HERNÁNDEZ, Juan José, et al. “Tratamiento médico del hipertiroidismo.” Revista ORL: 8p.
  • Fariduddin MM, Singh G. Thyroiditis. [Updated 2020 Aug 10]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555975/
  • Zamora EA, Khare S, Cassaro S. Thyroid Nodule. [Updated 2020 Aug 10]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535422/
  • Nagai, K., Yoshida, H., Katayama, K., Ishidera, Y., Oi, Y., Ando, N., & Shigeta, H. (2017). Hyperthyroidism due to struma ovarii: Diagnostic pitfalls and preventing thyroid storm. Gynecology and minimally invasive therapy, 6(1), 28–30. https://doi.org/10.1016/j.gmit.2016.05.002
  • Pérez, Juan Antonio, and Francisco Venturelli. “Complicaciones de la cirugía tiroidea.” Cuadernos de cirugía 21.1 (2018): 84-91.
  • GARCÍA-TALAVERA, Paloma, et al. “Medicina Nuclear. Diagnóstico de la patología de tiroides y paratiroides.” Revista ORL: 13p.
  • Ghadban, W. K., Zirie, M. A., Al-Khateeb, D. A., Jayyousi, A. A., Mobayedh, H. M., & El-Aloosy, A. S. (2003). Radioiodine treatment of hyperthyroidism. Success rate and influence of thyrostatic medication. Saudi medical journal, 24(4), 347–351.
  • PÉREZ, RAFAEL PILA, et al. “Manifestaciones poco frecuentes de la enfermedad de Graves.” Revista Cubana de Medicina 21.4 (2020).

Este texto se ofrece únicamente con propósitos informativos y no reemplaza la consulta con un profesional. Ante dudas, consulta a tu especialista.