Tryptofaan: wat is er bekend over?

In 1970 werd bewijs gevonden dat tryptofaan als hypnoticum kon werken. Vanaf dat moment begon het onderzoek naar het gebruik ervan als hypnoticum. Tryptofaan is een essentieel aminozuur dat mensen op natuurlijke wijze uit hun voeding halen.

Geschreven en geverifieerd door la psicóloga Paula Villasante.

Laatste update: 13 mei, 2023

Tryptofaan is een van de 22 bestaande aminozuren en een essentieel aminozuur voor ons lichaam. Voedsel levert het ons. In feite wordt dit aminozuur in de meeste eiwitten aangetroffen en is het een voorloper van serotonine.

Tryptofaan wordt met name omgezet in 5-hydroxytryptofaan (5-HTP), dat op zijn beurt wordt omgezet in serotonine, een essentiële neurotransmitter voor het reguleren van slaap, eetlust, pijn en stemming. Bovendien wordt tryptofaan beschouwd als een natuurlijk kalmerend middel en is het aanwezig in producten zoals vlees, bruine rijst, vis, sojabonen en zuivelproducten.

Vanwege zijn chemische structuur staat het bekend als LNAA (Large Neutral Amino Acid) en zijn circulerende niveaus worden beïnvloed door het dieet, vooral die met een hoger aandeel koolhydraten dan eiwitten. Het anabolisme van dit aminozuur leidt tot indolamines (serotonine en melatonine) en vitamine B3.

Meer bepaald wordt L-tryptofaan bij mensen gebruikt als hypnoticum bij slaapstoornissen. Er is een toename in de niet-REM-fase na de toediening ervan, wat de actie weerspiegelt bij het verminderen van de latentie, dat wil zeggen de tijd die verstrijkt totdat we in slaap vallen.

Classificatie

Van de 20 aminozuren die er zijn, is tryptofaan een van de essentiële aminozuren, samen met arginine, leucine, isoleucine, methiozine, fenylanine, threonine, histidine en lysine. Vanwege zijn chemische structuur is het een van de LNAA, zoals we al zeiden.

Inname, absorptie en transportmechanisme

Nadat tryptofaan via voedsel het lichaam binnenkomt, worden de circulerende niveaus beïnvloed door de voeding. Met name door macronutriënten zoals koolhydraten en eiwitten.

Aminozuren worden geabsorbeerd door vier verschillende actieve transportsystemen, één voor elke aminozuuraffiniteitsgroep: neutraal, basisch, zuur, en één voor hydroxyproline en proline. Aminozuurtransport vindt plaats via hetzelfde natrium cotransport-mechanisme dat is geïdentificeerd voor glucose.

Bijna alle eiwitten worden geabsorbeerd bij het bereiken van het einde van het jejunum en slechts 1% ervan is te vinden in de ontlasting. De meeste endogene eiwitten uit darmsecreties en plaveiselepitheelcellen worden ook geabsorbeerd en verteerd vanuit de dunne darm.

Tryptofaan/LNNA-spiegels blijven verhoogd in plasma wanneer een koolhydraatrijk, eiwitarm dieet wordt ingenomen, waardoor de insulinespiegel in het bloed stijgt. Dit bevordert de opname van LNNA uit het eiwitkatabolisme in de cellen.

Hiermee bereiken we dat we minder LNNA in plasma hebben. Eenmaal in de hersencellen wordt tryptofaan gebruikt bij de synthese van serotonine. Deze neurotransmitter speelt een rol bij de slaap, via de raphekernen van de hersenen.

Metabolisme van tryptofaan

Tryptofaan volgt 2 anabole routes die als volgt zijn.

Anabole route van biogene aminen

De eerste is die van biogene aminen, zoals serotonine (5-HT), die voorkomen in de argentaffine- en enterochromaffinecellen van het darmkanaal, waar de grootste synthese plaatsvindt. Het wordt vervolgens door het bloed in de bloedplaatjes vervoerd.

De pijnappelklier synthetiseert, naast 5-HT, het hormoon melatonine, het beperkende enzym is N-acetyltransferase (NAT), waarvan de activiteit afhankelijk is van duisternis; en Hydroxinol-O-methyltransferase (HIOMT).

Anabole route van kynurenine

De tweede anabole route van het metabolisme van tryptofaan ontwikkelt zich uit kynurenine. Dit is gericht op de vorming van nicotinezuur, dat wil zeggen vitamine B3.

Dat is de reden waarom sommige professionals (Spaanse link) de gezamenlijke toediening van vitamine B6 aanbevelen wanneer tryptofaan hoog is, aangezien de biosynthese van B3 afhankelijk is van vitamine B6.

Wat betreft de metabolisatietijd van tryptofaan bij de mens, bereiken de meeste metabolieten (kynurenine, indol-azijnzuur en indol-melkzuur) hun maximale niveaus 3 uur na toediening. Niveaus blijven gedurende 8 uur verhoogd in plasma.

Toepassing van tryptofaan als hypnoticum

Het gebruik van tryptofaan als hypnoticum dateert uit de jaren 70. Dit komt omdat het een voorloper is van biogene aminen. In 1970 vond de onderzoeker Wyatt bewijs dat L-tryptofaan ‘s nachts toegediend een toename van de slaap veroorzaakte, vooral in de niet-REM-fase, zowel bij gezonde personen als bij patiënten met slapeloosheid.

Spinweber daarentegen gaf in de jaren tachtig aan dat bij mannen de toediening van 3 gram L-tryptofaan gedurende 6 nachten vanaf de vierde nacht een vermindering van de slaaplatentie veroorzaakte. Voor de chronische behandeling van ernstige slapeloosheid werd het gebruik ervan met 2 gram per dag gedurende 4 weken aanbevolen.

Later, in de jaren negentig, dienden onderzoekers het in vitro toe na 9 of 23 uur in een bereik van 1 tot 5 gram. Daarna zagen ze een uur na toediening een significante toename van melatonine in het bloed, met concentraties van 3 en 5 gram, wat de significante werking op de slaap weerspiegelt.

Hoe effectief is tryptofaan?

De Comprehensive Natural Medicines Database (Engelse link) beoordeelt de effectiviteit van tryptofaan op een schaal variërend van waar bewijs voor is tot wat er niet is. Zo kunnen we zeggen dat L-tryptofaan het volgende is:

• Mogelijk effectief: bij ernstige symptomen van het premenstrueel syndroom (premenstruele dysfore stoornis of PMDD). Het dagelijks innemen van 6 gram L-tryptofaan lijkt de spanning, stemmingswisselingen en prikkelbaarheid bij vrouwen met deze aandoening te verminderen. Ook voor stoppen met roken (het gebruik van L-tryptofaan lijkt mensen te helpen stoppen met roken wanneer het wordt gebruikt in combinatie met een conventionele behandeling).
• Mogelijk niet effectief: voor bruxisme en myofasciaal pijnsyndroom (dit is een aandoening die aanhoudende spierpijn veroorzaakt en tryptofaan lijkt de pijn niet te verminderen).

Effectiviteit voor atletische prestaties

Sommige onderzoeken (Spaanse link) tonen aan dat het nemen van L-Tryptofaan gedurende 3 dagen vóór het sporten het vermogen tijdens het sporten kan verbeteren. Deze verbetering helpt de afstand te vergroten die een atleet in dezelfde tijd kan afleggen.

Uit andere onderzoeken (Spaanse link) blijkt echter dat inname van L-tryptofaan tijdens het sporten het uithoudingsvermogen tijdens het fietsen niet verbetert. Het lijkt er dus op dat L-tryptofaan sommige maten van atletisch vermogen kan verbeteren, maar andere niet. Aan de andere kant moet het misschien een paar dagen vóór de training worden ingenomen om te bepalen of er een voordeel is.

Andere toepassingen

Bij aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD ) zijn er aanwijzingen dat de L-tryptofaanspiegel bij deze kinderen lager is. Toch lijkt het nemen van supplementen met L-tryptofaan de symptomen niet te verbeteren. Aan de andere kant, met betrekking tot depressie, zou het de effectiviteit kunnen verbeteren van veelgebruikte medicijnen die bij de pathologie worden gebruikt.

Bij Helicobacter pylori-infectie toont onderzoek aan dat het gebruik van L-tryptofaan in combinatie met het medicijn omeprazol de genezingssnelheid van zweren verbetert in vergelijking met het gebruik van alleen omeprazol.

Inname van L-tryptofaan via de mond kan ook de hoeveelheid tijd die nodig is om in slaap te vallen verminderen en de stemming verbeteren bij gezonde mensen met slaapproblemen (Spaanse link). Ook verwijzend naar rust, zijn er aanwijzingen dat het episodes van obstructieve apneu vermindert bij mensen die tijdens de slaap regelmatig stoppen met ademen.

Gezondheidsrisico’s en bijwerkingen van tryptofaan

Als supplement kan tryptofaan veel gezondheidsvoordelen hebben, maar het kan bij mensen ook voor een aantal vervelende bijwerkingen zorgen. Volgens de Nationale Organisatie voor Zeldzame Aandoeningen (Engelse link) werd suppletie met tryptofaan in verband gebracht met meer dan 1500 meldingen van het eosinofilie-myalgiesyndroom (EMS) en 37 sterfgevallen tijdens een epidemie eind jaren tachtig.

Dit aminozuur kan de symptomen van sommige aandoeningen helpen behandelen, maar het kan de serotoninespiegel te veel verhogen, vooral in combinatie met medicijnen zoals tricyclische antidepressiva (TCA’s), MAO-remmers (MAO-remmers), pijnstillers (tramadol en meperidine), triptan- migraine medicijnen en hoestsiropen die dextromethorfan bevatten.

Het wordt ook niet aanbevolen om tryptofaan in te nemen als je selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) gebruikt. En het lijkt erop dat de toename van serotonine uit tryptofaan het doel van SSRI’s (zoals citalopram, fluoxetine en sertraline) teniet kan doen.

Hoewel er in dit opzicht meer onderzoek nodig is, zijn de meest voorkomende bijwerkingen gastro-intestinale reacties, waaronder:

• Maagzuur en maagpijn.
• Oprispingen, braken en misselijkheid.
• Diarree.
• verlies van eetlust

De meest ernstige bijwerkingen, die onmiddellijke stopzetting van het gebruik rechtvaardigen, zijn de volgende:

• Slaperigheid en duizeligheid.
• Visuele vervaging.
• Spierzwakte en vermoeidheid.

Een essentieel aminozuur

Aangezien we te maken hebben met een essentieel aminozuur, weten we dat we het via de voeding moeten binnenkrijgen. Er zijn echter onderzoeken gaande naar het gebruik ervan als medicijn en wat betreft slapeloosheid zijn ze veelbelovend. Er is nog een lange weg te gaan om hun veiligheid vast te stellen, maar de deur naar onderzoek staat open.