Wat is het henipavirus?

Je hebt misschien wel eens gehoord over een nieuw henipavirus dat in China is ontdekt. Laten we eens kijken wat er volgens wetenschappers bekend is over de familie waartoe hij behoort.
Wat is het henipavirus?
Diego Pereira

Beoordeeld en goedgekeurd door el médico Diego Pereira.

Laatste update: 27 januari, 2023

Begin augustus 2022 presenteerde een groep onderzoekers een artikel (Engelse link) in The New England Journal of Medicine over de ontdekking van een het henipavirus, een nieuw virus dat ze Langya henipavirus (LayV) noemden.

De studie rapporteerde in totaal 35 gevallen van mensen die geen contact met elkaar hadden in China. Media van over de hele wereld hebben dit werk overgenomen, en in overeenstemming hiermee leren we je vandaag wat precies het henipavirus is en andere curiositeiten die je moet weten.

Wat is een henipavirus?

Henipavirussen zijn negatiefstrengs RNA-virussen die behoren tot de familie van de Paramyxoviridae. Infecties zoals de bof en mazelen worden veroorzaakt door virussen van deze familie. Zoals experts (Engelse link) opmerken, werden de eerste virussen van dit geslacht ontdekt in het midden van de late jaren 1990. In die tijd werden met name het Hendra-virus (HeV) en het Nipah-virus (NiV) geïdentificeerd.

Tot nu toe zijn het Nipah-virus (NiV), het Hendra-virus (HeV) en het Langya-virus de enige in de familie die mensen kunnen infecteren. Er zijn er zeker nog veel meer geïdentificeerd, zoals het Cedar-virus (CedPV). Het Hendra-virus (HeV) en Nipah-virus (NiV) hebben ernstige uitbraken bij dieren en mensen veroorzaakt, zozeer zelfs dat ze in verband worden gebracht met een hoog sterftecijfer.

Volgens recent onderzoek (Engelse link) lijken vleermuizen de natuurlijke reservoirs van henipavirussen te zijn. Desondanks, en hoewel het slechts een hypothese is, lijkt het nieuwe Langya-virus zijn reservoir te vinden in spitsmuizen. Specialisten waarschuwen (Engelse link) dat infectie met het henipavirus ernstige systemische neurologische en respiratoire aandoeningen veroorzaakt. In veel van deze gevallen is de prognose fataal.

Het Hendra-virus was  het eerste virus van dit geslacht

Het eerste virus van het geslacht werd in 1994 gemeld (Engelse link) bij een uitbraak van luchtwegaandoeningen bij paarden en mensen in de buitenwijk Hendra, Australië (vandaar de naam Hendra-virus).

Dertien paarden en hun trainer stierven aan de infectie, en nog eens zeven paarden en een verzorger ontwikkelden een niet-fatale infectie. Toen, in 1999, werd ook een uitbraak van encefalitis gemeld (Engelse link) onder varkenshouders op het schiereiland Maleisië en Singapore.

De uitbraak in Maleisië heeft zeker 265 mensen besmet, van wie er 105 zijn overleden. Het werd voor het eerst geïsoleerd uit Sungai Nipah in Port Dickson, Negeri Sembilan, Maleisië (vandaar de naam Nipah-virus). Sinds de ontdekking zijn er bijna elk jaar uitbraken gemeld in Azië, vooral in landen als Bangladesh en India.

Hoe wordt het henipavirus overgedragen?

Het henipavirus heeft vleermuizen als reservoir.
Het kennen van de mogelijke reservoirs van een infectieus agens is belangrijk voor het ontwerpen van beleid voor ziektepreventie en bestrijding.

Tot nu toe wordt gedacht dat het natuurlijke reservoir van henipavirussen vleermuizen zijn. Met name fruit-etende vleermuizen. Het henipavirus gaat van deze dieren over op andere dieren en uiteindelijk van de laatste op de mens. Paarden vertonen een aanleg voor natuurlijke infectie, hoewel bekend is dat de virussen onder deze omstandigheden ook varkens, katten, honden, koeien en geiten infecteren.

In het laboratorium zijn cavia’s, hamsters, fretten en verschillende soorten niet-menselijke primaten (zoals de doodshoofdaap en de Afrikaanse groene aap) besmet. Dit alles om de mechanismen van het virus in het lichaam te evalueren en om mogelijke vaccins en behandelingen te ontwikkelen. Overdracht van mens op mens is mogelijk, hoewel zeer nauw en langdurig contact vereist is.

In feite is het Nipah-virus de enige die een dergelijke overdracht heeft laten zien. Desondanks, en zoals uit onderzoek (Engelse link) blijkt, is de consumptie van besmet voedsel en contact met besmette dieren de voorkeursroute voor overdracht van dit virus. Hetzelfde geldt voor het pas ontdekte Langya-virus.

Wat weten we over het het Langya-virus?

Henipavirus treft boeren veel
Mensen die op het platteland wonen en voortdurend in contact komen met dieren, lopen een groter risico besmet te raken met het henipavirus.

Het Langya-virus werd geïdentificeerd in Oost-China door middel van een reeks gevallen, 35 in totaal, gemeld van 2018 tot augustus 2022. Het vertoont symptomen die vergelijkbaar zijn met andere virussen van het henipa geslacht, hoewel deze milder zijn. Tot het moment dat dit artikel geschreven is, is er zelfs geen enkel geval van overlijden gemeld dat verband houdt met de infectie.

Evenzo verspreidt het virus zich niet gemakkelijk van persoon tot persoon. Er is geen substantieel bewijs om te bevestigen dat het bovenstaande mogelijk is.

De 35 tot nu toe gemelde gevallen hadden geen contact met elkaar en hun vrienden en familieleden ontwikkelden de infectie niet ondanks nauw en permanent contact met hen. Toch is het niet helemaal uitgesloten dat het Langya-virus hetzelfde kan doen, omdat de steekproef van geïnfecteerden erg klein is.

De infectie wordt gekenmerkt door symptomen zoals koorts, hoesten en vermoeidheid. Uit een analyse van de faryngeale secreties van de eerste patiënt die met de ziekte werd geïdentificeerd, kon het virus worden geïsoleerd. Hierop stond de naam van de stad Langya, gelegen in Shandong, waar de patiënt vandaan kwam.

De meeste tot dusver besmette personen zijn boeren, die aangaven in contact te zijn geweest met verschillende dieren voordat de symptomen zich manifesteerden.

Zoals we al vermeldden, zijn er in vier jaar tijd slechts ongeveer dertig gevallen gemeld. Er zijn geen geïnfecteerde patiënten overleden en de symptomen variëren van milde tot matige intensiteit. Er is geen reden om aan te nemen dat het henipavirus een epidemie of pandemie zal veroorzaken, hoewel de bevoegde autoriteiten waakzaam zijn.



  • Broder CC, Wong KT. Henipaviruses. Neurotropic Viral Infections. 2016 Sep 9:45–83.
  • Clayton BA, Wang LF, Marsh GA. Henipaviruses: an updated review focusing on the pteropid reservoir and features of transmission. Zoonoses Public Health. 2013 Feb;60(1):69-83.
  • Chua KB, Goh KJ, Wong KT, Kamarulzaman A, Tan PS, Ksiazek TG, Zaki SR, Paul G, Lam SK, Tan CT. Fatal encephalitis due to Nipah virus among pig-farmers in Malaysia. Lancet. 1999 Oct 9;354(9186):1257-9.
  • Murray K, Rogers R, Selvey L, Selleck P, Hyatt A, Gould A, Gleeson L, Hooper P, Westbury H. A novel morbillivirus pneumonia of horses and its transmission to humans. Emerg Infect Dis. 1995 Jan-Mar;1(1):31-3.
  • Skowron, K., Bauza-Kaszewska, J., Grudlewska-Buda, K., Wiktorczyk-Kapischke, N., Zacharski, M., Bernaciak, Z., & Gospodarek-Komkowska, E. Nipah Virus–Another Threat From the World of Zoonotic Viruses. Frontiers in Microbiology. 2021; 12.
  • Wong KT, Ong KC. Pathology of acute henipavirus infection in humans and animals. Patholog Res Int. 2011;2011:567248.
  • Zhang, X. A., Li, H., Jiang, F. C., Zhu, F., Zhang, Y. F., Chen, J. J., … & Liu, W. A Zoonotic Henipavirus in Febrile Patients in China. The New England journal of medicine. 2022; 387(5): 470-472.

Este texto se ofrece únicamente con propósitos informativos y no reemplaza la consulta con un profesional. Ante dudas, consulta a tu especialista.