Dit is hoe marihuana de hersenen beïnvloedt
Marihuana of cannabis is de meest geconsumeerde illegale stof ter wereld. Elk jaar consumeren miljoenen mensen het regelmatig, de meesten recreatief. Er is een algemeen gebrek aan kennis over hoe marihuana de hersenen beïnvloedt, evenals de langetermijngevolgen hiervan. We bekijken wat wetenschappers erover weten.
Er zijn verschillende stoornissen in verband met cannabisgebruik gecatalogiseerd. De belangrijkste zijn cannabisgebruiksstoornis (CGS), cannabismisbruik (CM) en cannabisafhankelijkheid (CA). Volgens schattingen (Engelse link) onder degenen die het regelmatig consumeren, lijdt 22% aan CGS, 13% aan CM en 13% aan CA. Bewust zijn van de manier waarop marihuana de hersenen beïnvloedt, is handig om de impact ervan te meten.
Hoe beïnvloedt marihuana de hersenen?
Zoals experts (Engelse link) waarschuwen, wordt marihuana of cannabis al eeuwenlang gebruikt als bron van vezels, voedsel, olie of medicijnen, ook voor recreatieve en religieuze doeleinden. Tot nu toe hebben wetenschappers meer dan 500 natuurlijke verbindingen geïdentificeerd (Engelse link), waaronder flavonoïden, alkaloïden, cannabinoïden en terpenoïden.
Van al deze is delta-8 tetrahydrocannabinol, ook wel bekend als delta-8 THC of gewoon THC, de belangrijkste psychoactieve component. Deze verbinding is verantwoordelijk voor het recreatief gebruik van marihuana, evenals voor episodes van misbruik van de consumptie ervan. Het is een van de 113 cannabinoïden die tot nu toe zijn geïdentificeerd en synthetische varianten ervan (zoals nabilone en dronabinol) worden in veel landen gedistribueerd.
Eenmaal geconsumeerd, bindt THC zich aan de CB1- en CB2-cannabinoïde-receptoren. Beide maken deel uit van het endogene endocannabinoïdesysteem (ECS) en beïnvloeden onder andere processen op het gebied van eetlust, stemming, pijnsensatie en het placebo-effect.
In wezen bindt THC zich aan CB1-receptoren, die voornamelijk verspreid zijn over de prefrontale, cerebellaire, temporale en hippocampale gebieden van de hersenen.
Hoewel het nog steeds het onderwerp van onderzoek is, zoals de experts (Engelse link) opmerken, is het bekend dat CB1-receptoren tot expressie komen in het centrale zenuwstelsel, terwijl CB2-receptoren tot expressie worden gebracht in cellen en organen van het perifere zenuwstelsel.
De chemische structuur van THC is vergelijkbaar met die van de neurotransmitter anandamide, en daarom kan het zich binden aan cannabinoïde-receptoren op neuronen en deze activeren.
De effecten van marihuana op de hersenen
Neurotransmitters die zich binden aan cannabinoïde-receptoren, reguleren functies die verband houden met geheugen, plezier, gedachten, beweging, concentratie, coördinatie en zintuiglijke waarneming.
Aangezien THC zijn plaats inneemt, beïnvloedt de verbinding al deze processen. De effecten van marihuana op de hersenen variëren afhankelijk van de specifieke locatie waar de activering plaatsvindt.
Zoals wetenschappers (Engelse link) bijvoorbeeld hebben aangetoond, kan marihuana de normale werking van de hippocampus en de orbitofrontale cortex verstoren. Zoals bekend zijn deze gebieden gerelateerd aan aandacht, herinneringen en geheugen.
Als gevolg hiervan leidt de consumptie ervan tot verminderd denken en verstoort het het vermogen om te leren en ingewikkelde taken uit te voeren.
Evenzo verstoort THC de werking van het cerebellum en de basale ganglia. Deze gebieden zijn verantwoordelijk voor het reguleren van balans, coördinatie, houding en reactietijd.
Het is om deze reden dat al deze acties worden beïnvloed na de inname. Autorijden, sporten of andere activiteiten uitvoeren met enige fysieke inspanning is erg moeilijk na consumptie.
Het psychoactieve ingrediënt activeert ook het beloningssysteem van de hersenen. Het is bijvoorbeeld bekend (Engelse link) dat het dopamine-afgifte in het menselijke striatum induceert. Al doet het dat ook op andere gebieden.
Het is de toename van dopamine die misbruik of afhankelijkheid van de stof veroorzaakt. Dit komt omdat dopamine verband houdt met gevoelens van beloning, versterkende effecten, plezier, enzovoort.
Langetermijneffecten van marihuanagebruik
Net als bij andere medicijnen (Engelse link) resulteert continue blootstelling aan de verbindingen in een negatieve activering van beloningssystemen. Als gevolg hiervan moet meer van het middel worden verkregen, en vaker, om de gevoelens te krijgen die met plezier worden geassocieerd.
Dit is de reden waarom veel van de consumenten ervan consumptiegerelateerde stoornissen ontwikkelen (zoals die in het begin werden genoemd) of hun inname op de lange termijn verhogen.
Een studie (Engelse link) gepubliceerd in de Proceedings of the National Academy of Sciences ontdekte dat chronisch marihuanagebruik geassocieerd was met lagere grijze stofvolumes in vergelijking met niet-gebruikers. Deze consequentie komt tot uiting bij zowel volwassenen als adolescenten die afhankelijkheid van de stof hebben ontwikkeld.
Onderzoekers (Engelse link) hebben de langdurige inname ook in verband gebracht met comorbide psychiatrische stoornissen en leer- en geheugenproblemen. De meest voorkomende psychiatrische stoornissen zijn stemmingsstoornissen (39,6%), angststoornissen (30,5%) en persoonlijkheidsstoornissen (35,9%). Psychose en schizofrenie zijn twee van de gevolgen van langdurig gebruik.
Zoals specialisten (Engelse link) waarschuwen, hebben zwangere vrouwen, adolescenten en mensen met eerdere psychiatrische diagnoses de meeste kans om deze complicaties te ontwikkelen. De gevolgen zijn zeker niet goedaardig en het bewijs staat in schril contrast met de promotie van het gebruik ervan door sommige sectoren. In algemene termen is dit het werkingsmechanisme van marihuana in de hersenen.
- Andre CM, Hausman JF, Guerriero G. Cannabis sativa: The Plant of the Thousand and One Molecules. Front Plant Sci. 2016 Feb 4;7:19.
- Bossong MG, van Berckel BN, Boellaard R, Zuurman L, Schuit RC, Windhorst AD, van Gerven JM, Ramsey NF, Lammertsma AA, Kahn RS. Delta 9-tetrahydrocannabinol induces dopamine release in the human striatum. Neuropsychopharmacology. 2009 Feb;34(3):759-66.
- Filbey FM, Aslan S, Calhoun VD, Spence JS, Damaraju E, Caprihan A, Segall J. Long-term effects of marijuana use on the brain. Proc Natl Acad Sci U S A. 2014 Nov 25;111(47):16913-8.
- Leung J, Chan GCK, Hides L, Hall WD. What is the prevalence and risk of cannabis use disorders among people who use cannabis? a systematic review and meta-analysis. Addict Behav. 2020 Oct;109:106479.
- Koob GF, Volkow ND. Neurocircuitry of addiction. Neuropsychopharmacology. 2010 Jan;35(1):217-38. doi: 10.1038/npp.2009.110. Erratum in: Neuropsychopharmacology. 2010 Mar;35(4):1051.
- Kroon E, Kuhns L, Hoch E, Cousijn J. Heavy cannabis use, dependence and the brain: a clinical perspective. 2020 Mar;115(3):559-572.
- Ng, T., & Gupta, V. Tetrahydrocannabinol (THC). In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing. 2021.
- Memedovich KA, Dowsett LE, Spackman E, Noseworthy T, Clement F. The adverse health effects and harms related to marijuana use: an overview review. CMAJ Open. 2018 Aug 16;6(3):E339-E346.
- Piluzza, G., Delogu, G., Cabras, A., Marceddu, S., & Bullitta, S. Differentiation between fiber and drug types of hemp (Cannabis sativa L.) from a collection of wild and domesticated accessions. Genetic resources and crop evolution. 2013; 60(8): 2331-2342.
- Yücel M, Lorenzetti V, Suo C, Zalesky A, Fornito A, Takagi MJ, Lubman DI, Solowij N. Hippocampal harms, protection and recovery following regular cannabis use. Transl Psychiatry. 2016 Jan 12;6(1):e710. doi: 10.1038/tp.2015.201. PMID: 26756903; PMCID: PMC5068875.