Besmetting met campylobacter: wat is deze voedselinfectie?

Voedselinfecties door bacteriën komen ondanks de huidige hygiënische processen nog steeds veel voor. Campylobacter wordt hieronder besproken.

Geschreven en geverifieerd door el nutricionista Saúl Sánchez.

Laatste update: 27 december, 2022

Besmetting met campylobacter kan je oplopen door de consumptie van besmet voedsel, waarbij pluimveevlees het meest waarschijnlijk dit type micro-organisme bevat.

Het is een pathologie die symptomen van het spijsverteringstype ontwikkelt en die ook gepaard kan gaan met koorts. Sommige mensen kunnen het echter zonder symptomen overwinnen. Hoe het ook zij, het is noodzakelijk om een reeks mechanismen voor voedselhygiëne te implementeren om risico’s te vermijden.

Besmettelijke pathologieën veroorzaakt door de consumptie van voedsel in slechte staat of verkeerd behandeld voedsel zijn bijzonder gevaarlijk in het geval van risicogroepen. Oudere mensen of zwangere vrouwen kunnen meerdere complicaties ervaren. Dat geldt ook voor degenen die om verschillende redenen immunosuppressief zijn. In deze gevallen is het handig om goede preventiemethoden toe te passen.

Wat zijn de symptomen van besmetting met campylobacter?

Normaal gesproken zijn de typische symptomen van een campylobacter infectie, volgens een studie gepubliceerd in het tijdschrift Clinics in Laboratory Medicine (Engelse link), de volgende:

• Diarree, soms met bloed.
• Krampen.
• Buikpijn.
• Koorts.
• Vermoeidheid.
• Misselijkheid en overgeven.

Als deze veranderingen zich voordoen, is het raadzaam om een arts te bezoeken om een nauwkeurige diagnose te krijgen en een reeks strategieën toe te passen die de genezing versnellen. Soms zal het gebruik van medicijnen nodig zijn.

Andere keren zal het nodig zijn om het voedingspatroon aan te passen om uitdroging en ondervoedingsproblemen te voorkomen. In de meest ernstige gevallen kunnen zelfs antibiotica worden toegediend om de infectie te beëindigen.

Er moet rekening mee worden gehouden dat in de ernstigste gevallen van besmetting met campylobacter reactieve artritis kan ontstaan. Dit blijkt uit onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Infectious Diasease Clinics of North America (Engelse link).

In deze gevallen is het absoluut noodzakelijk om naar de eerste hulp te gaan om het probleem snel op te lossen. Anders kunnen de symptomen verder gaan en functionele beperkingen veroorzaken.

Waarom ontwikkelt zich een campylobacter-infectie?

Bacteriën van het geslacht campylobacter worden normaal gesproken aangetroffen in het spijsverteringskanaal van veel pluimvee en huisdieren. De aanwezigheid ervan is gebruikelijk, vooral bij vogels en in uitwerpselen van dieren. Ze kunnen ook in het water terechtkomen en het verontreinigen.

Ongepasteuriseerde melk kan deze micro-organismen ook bevatten. Om dit soort problemen te voorkomen, is het noodzakelijk om voedsel te koken voor consumptie, aangezien we het hebben over micro-organismen die niet goed bestand zijn tegen hoge temperaturen.

Er zijn echter veel aspecten onbekend met betrekking tot motiliteit, overleving en virulentie van dit type pathologie. Dit wordt bevestigd door onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Food Microbiology (Engelse link).

Het aantal binnengekomen bacteriën kan een bepalende factor zijn bij het beoordelen van de ernst van de ziekte en de intensiteit van de symptomen. Maar misschien speelt ook de samenstelling van de microbiota van de gastheer een belangrijke rol.

Hygiëne speelt een belangrijke rol

We hebben het over een ziekteverwekker die gemakkelijk kan worden verspreid. Het verontreinigt niet alleen vloeistoffen, maar kan door contact van de ene persoon op de andere worden overgedragen. Om deze reden komt de besmetting relatief vaak voor. Om dit soort situaties te voorkomen, moeten er voorzorgsmaatregelen worden genomen op het gebied van hygiëne, waaronder het wassen van de handen en het reinigen van oppervlakken.

Hoewel het waar is dat de reservoirs meestal dieren zijn, is het ook mogelijk om planten te vinden die besmet zijn met het micro-organisme. Het is niet de meest voorkomende, maar het kan voorkomen.

Dit risico bestaat vooral als het voedsel in contact is gekomen met fecaal water of met de fecale massa van een dier dat drager is. Om dit te voorkomen worden op industrieel niveau vaak chemische producten gebruikt in gewassen.

Hoe wordt campylobacter gediagnosticeerd?

Er zijn echt veel infectieziekten die vergelijkbare symptomen hebben. Het is dus belangrijk om de veroorzaker te identificeren om een effectieve oplossing voor het probleem voor te stellen. Een ontlastingscultuur is meestal vereist om besmetting met campylobacter te diagnosticeren. Er kan zelfs een bloedmonster nodig zijn ter bevestiging.

Van hieruit kunnen behandelingsopties worden beoordeeld. De waarheid is dat er geen specifieke behandeling is voor dit type bacterie in kwestie. Azitromycine wordt meestal voorgeschreven in de meest gecompliceerde gevallen.

Toch is het, zolang de toediening van dit type medicijn kan worden vermeden, beter om voor andere alternatieven te kiezen. Langdurig gebruik ervan kan leiden tot bacteriële resistentie, een probleem dat wereldwijd (Engelse link) steeds vaker voorkomt.

Bovendien zal het feit dat een goede hydratatiestrategie wordt voorgesteld om het vochtverlies door diarree te compenseren, doorslaggevend zijn. Als natuurlijk mineraalwater niet wordt verdragen, moet intraveneuze infusie worden gebruikt. Het doel is om de hydro-elektrolytische balans te behouden om krampen en veranderingen in de meest elementaire en vitale fysiologische processen te voorkomen.

Een van de ergste complicaties heeft te maken met de passage van bacteriën in de bloedbaan. In dit geval moet een agressievere behandeling met antibiotica zoals imipenem of gentamicine worden gestart gedurende 2 of 4 weken. Anders zou het leven van de patiënt in gevaar kunnen komen door het proces dat bekend staat als sepsis. Dit blijkt uit een studie gepubliceerd in het Romanian Journal of Internal Medicine (Engelse link).

Preventie strategieën

Om besmetting met campylobacter te voorkomen, is het noodzakelijk om een reeks gewoonten met betrekking tot voedselhygiëne toe te passen. In de eerste plaats zal het nodig zijn om te zorgen voor een goede bereiding van voedsel van dierlijke oorsprong.

Vlees van rauw gevogelte mag niet worden geconsumeerd, omdat het risico op besmetting groot is. Het is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat er in het product ten minste 65 graden Celsius wordt bereikt om bacteriën te vernietigen.

Eieren kunnen ook een vector zijn voor de overdracht van de bacteriën, omdat ze in contact kunnen komen met de fecale massa van de vogels. Om deze reden moet grote voorzichtigheid worden betracht bij rauwe consumptie. Bij het breken ervan kan besmetting ontstaan door de micro-organismen die in de schaal aanwezig zijn.

Als ze eenmaal open bij kamertemperatuur worden bewaard, neemt het risico op reproductie van de bacteriën ook toe. In restaurants is het gebruik ervan alleen toegestaan na een pasteurisatieproces.

Op dezelfde manier zal een goede handhygiëne doorslaggevend zijn voor en na het omgaan met rauw voedsel. Zeep en water zijn al voldoende. Dit voorkomt ook kruisbesmetting die kan leiden tot infecties van andere voedingsmiddelen. Het feit dat een goede latere bereiding wordt gegarandeerd, zal ook de incidentie van dit soort problemen beperken, zoals we hebben opgemerkt.

Aan de andere kant moeten voorzorgsmaatregelen worden genomen in het geval dat een persoon bij wie een campylobacter infectie is vastgesteld, met anderen woont. De bacteriën worden voornamelijk overgedragen via ontlasting, maar ook handen kunnen besmet zijn.

We mogen evenmin de noodzaak vergeten om de drinkbaarheid van de geconsumeerde vloeistoffen te controleren. Bij mineraalwater in flessen is dit meestal geen probleem. Wanneer water echter uit een bron wordt gehaald, is het essentieel dat het regelmatig bepaalde kwaliteitscontroles doorstaat om infecties te voorkomen.

Complicaties van besmetting met campylobacter

Campylobacter presenteert zich met min of meer intense spijsverteringssymptomen, zoals we hebben beschreven. In sommige situaties kan het echter ingewikkeld worden. Dit komt meestal vooral voor bij risicogroepen en bij mensen met een onderdrukt immuunsysteem.

Naarmate het proces verergert, kan artritis ontstaan, hoewel dit niet het ergste van het kwaad is. Sepsis is echt zorgelijk en er zijn andere geassocieerde syndromen.

Een daarvan is de neurologische aandoening die bekend staat als Guillain-Barré, zoals bevestigd door onderzoek gepubliceerd in de Expert Review of Clinical Immunology (Engelse link). Het zou een polio-achtige verlamming veroorzaken die kan leiden tot ernstige ademhalings- en neurologische disfunctie. In de meest extreme gevallen kan het eindigen in de dood.

Dit soort bacteriële infecties zijn vooral gevaarlijk bij ouderen en zwangere vrouwen.

De eerste hebben een groter risico op uitdroging veroorzaakt door braken en diarree. In het tweede geval zouden de micro-organismen via de placenta de foetus kunnen bereiken en ernstige ontwikkelingsschade veroorzaken. Om deze reden wordt het aanbevolen om tijdens deze periode extreme voorzorgsmaatregelen te nemen en het gebruik van rauw voedsel te vermijden.

Mensen die worden behandeld met immunomodulerende middelen vormen ook een risicopopulatie. In dit geval kunnen de afweermechanismen van het menselijk organisme worden gewijzigd, waardoor het niet in staat is adequaat te reageren op dit type infectie. Normaal gesproken is het noodzakelijk om extreme hygiënische procedures te volgen als deze klasse medicijnen wordt gebruikt, om complicaties te voorkomen.

Campylobacter infectie, een ernstig voedselveiligheidsprobleem

Besmetting met campylobacter vindt plaats door het consumeren van voedsel of vloeistoffen die besmet zijn met de bacteriën. Het is een pathologie die zich presenteert met spijsverteringssymptomen van verschillende intensiteit die in specifieke situaties kunnen verergeren. Om deze reden is het het beste om in te zetten op preventie en verschillende strategieën voor voedselhygiëne te implementeren.

Wanneer dit soort veranderingen verschijnen die passen bij een mogelijke besmetting, kun je het beste naar de dokter gaan. Deze zal verantwoordelijk zijn voor het aanbevelen van een farmacologische behandeling indien nodig. Het zal erg belangrijk zijn om hun instructies op te volgen en, in het geval van het starten van een behandeling met antibiotica, deze af te maken. Als je de behandeling halverwege stopt, kan er bacteriële resistentie worden gegenereerd.