Wat is een zenuwinzinking?

Je hebt misschien meer dan eens de term 'zenuwinzinking' gehoord. We laten zien wat het is en hoe het momenteel wordt aangepakt.

Beoordeeld en goedgekeurd door la psicóloga Laura Ruiz Mitjana.

Geschreven door Josberth Johan Benitez Colmenares

Laatste update: 07 februari, 2023

De term zenuwinzinking of mentale inzinking wordt al tientallen jaren gebruikt om te verwijzen naar episodes van intense mentale of emotionele nood. Zoals de experts (Engelse link) opmerken, ontstond het rond 1920 en werd het gemaakt om verschijnselen en diagnoses te beschrijven die op dat moment onbekend waren. Acute stressstoornis, gegeneraliseerde angststoornis of depressie zijn tegenwoordig geschiktere concepten.

Zeker vandaag bestaat er niet zoiets als een diagnose van zenuwinzinking of mentale inzinking. Het is niet opgenomen in een internationale handleiding, noch maakt het deel uit van het medische jargon. Het is echter nog steeds erg aanwezig onder de bevolking. Dus vandaag behandelen we objectief de symptomen, de oorzaken en welke opties er zijn om het te behandelen.

Symptomen van een zenuwinzinking

De onderzoekers wijzen erop (Engelse link) dat de symptomen van wat in de volksmond zenuwinzinking wordt genoemd zeer uiteenlopend zijn. Afhankelijk van de aard kan de getroffen persoon symptomen vertonen van een paniekstoornis, affectieve stoornis of gegeneraliseerde angststoornis (naast vele andere).

Er is geen klinisch beeld dat gelijk is aan een ander, omdat de context en de trigger de symptomen van de patiënt beïnvloeden. Houd er rekening mee dat mentale ineenstorting geen formele diagnose is, noch in de psychologie, noch in verschillende disciplines van de geneeskunde.

Desondanks laten we je enkele eigenschappen achter die veel patiënten ontwikkelen wanneer ze lijden aan wat informeel zo wordt genoemd.

Emotionele of psychologische symptomen

Hoe kan het ook anders, een zenuwinzinking kan zowel lichamelijke als emotionele klachten geven. We beginnen met de laatste, hoewel het belangrijk is om te bedenken dat beide nauw verwant zijn. Laten we een compilatie van de belangrijkste bekijken:

• Plotselinge stemmingswisselingen (met een voorliefde voor angst, verdriet, hopeloosheid, schuldgevoelens en andere).
• Verlies van interesse om activiteiten uit te voeren.
• Gedachten aan zelfbeschadiging of zelfmoord.
• Moeite met concentreren of dingen onthouden.
• Laag zelfvertrouwen.
• Extreme emotionele onrust (met de neiging om te vluchten of zichzelf te beschermen).
• Wanen en hallucinaties.
• Gebrek aan inzicht.
• Paranoia (wat zich vertaalt in het wantrouwen van anderen).
• Extreme angst.
• Nachtmerries (die kunnen leiden tot slapeloosheid en andere slaapstoornissen).
• Gevoelens van hulpeloosheid.

Dit is slechts een selectie van psychologische symptomen van zenuwinzinkingen. In de praktijk kunnen dat er meer zijn, aangezien elke episode anders is. Kortom, een teken dat door veel patiënten met dit soort emotionele onevenwichtigheid wordt gedeeld, is overmatige stress.

Zoals we binnenkort zullen zien, veroorzaakt stress een reeks emotionele en fysieke reacties die iemands welzijn ernstig kunnen verstoren.

Fysieke symptomen

Het lichaam reageert ook tijdens een zenuwinzinking en kan dit op zo’n manier doen dat de patiënt kan geloven dat hij een hart- of longaandoening ervaart. Laten we eens kijken naar enkele veelvoorkomende symptomen tijdens een episode die in eerste instantie onbepaald blijft:

• Vermoeidheid of gebrek aan energie.
• Spierspanning of stijfheid.
• Maagpijn.
• Duizeligheid, misselijkheid en braken.
• Koud zweten
• Moeizame ademhaling.
• Versnelling van de hartslag.
• Wazig zicht.
• Onvoorziene tranen.
• Spiertrillingen
• Gewichtstoename of -verlies.
• Frequente infecties (en daarmee hun symptomen: malaise, hoofdpijn, koorts en andere).
• Droge mond.
• Verhoogde bloeddruk.

We herhalen dat een zenuwinzinking erg verwarrend is, en daarom zijn de beschreven termen zo divers. Het is niet nodig dat patiënten al deze lichamelijke en psychische symptomen vertonen, zodat een beeld door enkelen van hen begrepen kan worden.

Oorzaken van een zenuwinzinking

Chronische stress of een acute stressstoornis zijn vaak de boosdoeners achter dit type episode. Beide zijn verschillende aandoeningen, hoewel ze tot dezelfde gevolgen kunnen leiden.

Chronische stress verwijst naar langdurige blootstelling aan potentieel stressvolle situaties. Een acute stressstoornis is een reactie die direct na een stressvolle gebeurtenis optreedt.

Beide episodes kunnen leiden tot een posttraumatische stressstoornis, een andere mogelijke objectieve diagnose van een zenuwinzinking. Stress is een zeer complex fenomeen. Het is een natuurlijke reactie die aanwezig is in mensen en bijna alle levende wezens om situaties van dreiging, gevaar of overleving het hoofd te bieden.

In het specifieke geval van mensen vindt de respons zijn oorsprong in het sympathische zenuwstelsel en in de hypothalamus-hypofyse-bijnieras.

In dit proces worden veel boodschappers uitgescheiden om de lichaamsfuncties, waaronder cortisol, te controleren. Dit staat bekend als het stresshormoon en het kan de immuun-, metabolische en psychologische functies indirect veranderen.

Uiteindelijk wordt bijna elk systeem in het lichaam aangepast om zich voor te bereiden op vluchten of vechten (bekend als de ‘vecht- of vluchtreactie’).

Wetenschappers hebben ontdekt (Engelse link) dat de hersenen van mensen die zijn blootgesteld aan stressvolle situaties gevoeliger zijn voor cortisol en andere hormonen, dus een lichte stressvolle gebeurtenis kan een mogelijk overdreven reactie uitlokken. Bijna alle mentale inzinkingen hebben stress als trigger.

Laten we eens kijken naar enkele triggers hiervoor

• Verlies van een geliefde.
• Financiële en academische moeilijkheden.
• Verbreken van een liefdesrelatie.
• Situaties van misbruik.
• Trauma’s uit het verleden
• Langdurige slapeloosheid.
• Isolatie en sociale afwijzing.
• Diagnose van chronische of degeneratieve ziekten.

Dit zijn natuurlijk slechts enkele voorbeelden, aangezien elk type situatie symptomen kan veroorzaken van wat in de volksmond bekend staat als mentale ineenstorting.

Degenen met onderliggende psychiatrische aandoeningen (gediagnosticeerd of niet gediagnosticeerd) zijn vatbaar voor dit soort onevenwichtigheden. Elk geval vereist een gepersonaliseerde diagnose, die als referentie voor behandeling wordt gebruikt.

Behandeling van een zenuwinzinking

De eerste reactie op een zenuwinzinking is het stabiliseren van de patiënt. De symptomen kunnen zo ernstig zijn dat er een risico bestaat dat je anderen of jezelf schade berokkent.

Gelukkig zijn de meeste episodes van dit type kort en relatief eenvoudig te controleren. Zodra het is aangepakt door gezondheidswerkers, kun je ervoor kiezen om de huidige symptomen poliklinisch te behandelen of te kiezen voor ziekenhuisopname.

Afhankelijk van je mogelijke triggers en de criteria van de specialist, kun je een beroep doen op het volgende:

• Medicatie-inname (antidepressiva, anxiolytica en andere).
• Psychotherapie (met een voorkeur voor cognitieve gedragstherapie).
• Verandering van je dieet.
• Regelmatige lichaamsbeweging.
• Vermijden van katalysatoren die stress veroorzaken bij de patiënt (te veel druk, verantwoordelijkheden enzovoort).
• Verminderen van de inname van cafeïne en alcohol.
• Volg een schema of dagelijkse patronen om dingen te doen (eten, slapen enzovoort).
• Verhoog de activiteiten die worden gedaan met de binnenste cirkel (en vermijd isolatie daarentegen).
• Word lid van steungroepen.

Elke episode is anders, dus elke therapie- en aanvalsbenadering is persoonlijk. Een zenuwinzinking kan vaak worden voorkomen door bovenstaande levensveranderingen toe te passen, zozeer zelfs dat de prognose zeer positief is. Als er onderliggende aandoeningen of ziekten zijn die de reactie veroorzaken, zullen deze worden gecontroleerd volgens de criteria van de professionals.