Hoe help je iemand met hypochondrie?
Hypochondrie, ookbekend als ziektevrees, verwijst naar overmatige zorgen over het hebben of ontwikkelen van een ernstige (vaak niet gediagnosticeerde) medische aandoening. Geschat wordt dat tot 13% van de algemene bevolking lijdt aan gezondheid gerelateerde angst, en sommigen van hen gaan tot het uiterste. Vandaag leren we je 7 tips om iemand met hypochondrie te helpen.
Angst voor het hebben of ontwikkelen van een ernstige ziekte blijft bestaan ondanks normale resultaten op tests en medische onderzoeken. Overmatige bezorgdheid bepaalt gedrag, keuzes en mentaal welzijn, zozeer zelfs dat het de getroffen persoon ertoe brengt zijn leven op veel manieren te verstoren. We zetten op een rijtje wat je wel en niet moet doen om iemand met hypochondrie te helpen.
7 tips om iemand met hypochondrie te helpen
Zoals deskundigen (Engelse link) aangeven, komt het vaker voor dat een persoon in sommige situaties ziektevrees ontwikkelt. Bijvoorbeeld als jij (of iemand in je omgeving) als kind een ernstige ziekte hebt gehad, een onderliggende angststoornis hebt of bent opgegroeid in een gezin waar gezondheidsproblemen voortdurend werden besproken.
Specialisten suggereren ook (Engelse link) dat er een verband bestaat tussen dit en angststoornis, somatoforme stoornis en depressieve stoornis. Daarom zijn mensen geneigd deze te ontwikkelen of er in ieder geval tekenen van te vertonen. Met deze overwegingen als inleiding, geven we je enkele tips om iemand met hypochondrie te helpen.
1. Leer meer over de stoornis
De eerste stap bij het helpen van een persoon met hypochondrie is om de stoornis te begrijpen. Dit gebeurt door je te informeren over de aard, symptomen, triggers en behandelingsopties. Je kunt geen hulp bieden als je niet weet wat hypochondrie is. Dus de eerste strategie is om er educatief materiaal over te zoeken.
Daarbij moet je er ook voor zorgen dat de persoon in kwestie ook geïnformeerd wordt. De weigering om zich te laten behandelen of de diagnose te aanvaarden is deels gebaseerd op algemene onwetendheid. Die onwetendheid kan ook leiden tot onderschatting of het simplistisch of verkeerd proberen te benaderen van de stoornis.
2. Moedig de persoon aan om psychologische hulp te zoeken
Psychotherapie, met name cognitieve gedragstherapie, wordt beschouwd als een effectieve behandeling voor hypochonderpatiënten. De therapie leert de patiënt strategieën om de stoornis onder controle te krijgen, en de eerste voordelen worden na een paar weken duidelijk. Veel mensen wijzen dit soort hulp af, mede vanwege het stigma of de vooroordelen die ze hebben over het naar de psycholoog gaan.
Wat je in deze contexten kunt doen, is hen aanmoedigen om professionele hulp te zoeken. Net zoals je wordt bijgestaan door een cardioloog bij een hartaandoening, wordt je door een psycholoog bijgestaan bij een mentale disbalans. Laat hem weten dat hij met hulp de stoornis kan overwinnen en dat hij daarbij de steun krijgt van familie en vrienden.
3. Start een programma met afleidende activiteiten
Zoals experts (Engelse link) aangeven, kan ziektevrees worden behandeld door veranderingen in levensstijl. Over het algemeen is alles wat een vermindering van stress en angst impliceert, welkom bij het omgaan ermee. Trainen, yoga, meditatie, wandelen, vissen en meer zijn slechts enkele voorbeelden.
Veel mensen staan er elke dag voor open om deze gewoonten aan te nemen, hoewel ze er na verloop van tijd de neiging toe hebben ze op te geven. Dit is waar jij kunt ingrijpen.
Het is handig om de partner te zijn die deze activiteiten aanmoedigt, zodat je geliefde of naaste er niet alleen voor staat. Probeer erachter te komen welke activiteiten jullie samen het leukst vinden, zodat de kans op opgeven nog kleiner is.
4. Ken je iemand met hypochondrie? Moedig hun angst niet aan
Bijvoorbeeld enkele lichamelijke symptomen bevestigen die hij of zij beweert te hebben of de persoon in kwestie altijd aanmoedigen om je te vertellen hoe hij of zij tot die conclusie is gekomen. Direct of indirect hun nood bevestigen is een manier om het te valideren, dus het is het laatste wat je zou moeten doen. Neem een afstandelijke/kritische houding aan ten opzichte van deze relaties en moedig hun voortdurende bezoeken aan de dokter niet aan.
5. Laat de persoon in kwestie weten dat je er bent
Misschien is de beste manier om iemand met hypochondrie te helpen, hem/haar te laten weten dat je er bent. Patiënten zijn geneigd om wantrouwen in anderen te ontwikkelen, omdat ze in hen geen mensen zien die in hun angst geloven. Op dit punt moet er rekening mee worden gehouden dat de symptomen die ze beweren te hebben niet verzonnen of onwerkelijk zijn, ze overdrijven alleen enkele sensaties die ze daadwerkelijk hebben.
Natuurlijk kunnen de reacties van patiënten erger worden als ze zichzelf isoleren. Daarom is het gezelschap van de naaste cirkel zo belangrijk, vooral als het oprecht is. Laat de persoon op een oprechte manier weten dat je er voor hem/haar bent, ook zodat die persoon begrijpt waar de stoornis uit bestaat en waarom hij/zij de gezondheidsgevoelens ervaart.
6. Wees geduldig met iemand met hypochondrie
Ongeacht al het bovenstaande kan geduld op zich een geweldige manier zijn om iemand met hypochondrie te helpen. Aandoeningen van dit type worden niet binnen een paar weken behandeld, dus het kan jaren duren voordat de houding en het gedrag van die persoon normatief worden.
Je moet ook geduld hebben als hij of zij praat over zijn of haar zorgen over de gezondheid, anders zal het in plaats van te helpen het tegenovergestelde effect hebben.
7. Neem geen toevlucht tot algemene woorden
Bijvoorbeeld hem vertellen dat hij moet ophouden met piekeren, niet paranoïde moet zijn, of dat hij geen ziekte heeft. Hoewel het misschien het eerste is dat in je opkomt bij iemand die te maken heeft met hypochondrie, hebben deze woorden in de praktijk niet veel impact. Integendeel, ze kunnen ervoor zorgen dat de persoon in kwestie zichzelf isoleert, zijn of haar zorgen niet deelt en zijn of haar vertrouwen in jou verliest.
De steun van familie en vrienden is erg belangrijk bij het omgaan met de stoornis, dus er zijn is het beste wat je kunt doen om iemand met hypochondrie te ondersteunen. Stop niet met meer te leren over ziekteangststoornis en zorg ervoor dat die persoon weet dat je er bent voor wat ze nodig hebben.
- Chappell AS. Toward a Lifestyle Medicine Approach to Illness Anxiety Disorder (Formerly Hypochondriasis). Am J Lifestyle Med. 2018;12(5):365-369.
- French, J. H., & Hameed, S. Illness anxiety disorder. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing. 2021.
- Scarella TM, Laferton JA, Ahern DK, Fallon BA, Barsky A. The Relationship of Hypochondriasis to Anxiety, Depressive, and Somatoform Disorders. Psychosomatics. 2016;57(2):200-207.
- Scarella TM, Boland RJ, Barsky AJ. Illness Anxiety Disorder: Psychopathology, Epidemiology, Clinical Characteristics, and Treatment. Psychosom Med. 2019 Jun;81(5):398-407.