De relatie tussen de schildklier en hoog cholesterol

Een onevenwichtige werking van de schildklier kan je cholesterolgehalte verhogen. Ontdek hoe en wat je eraan kunt doen.

De schildklierfunctie reguleert een breed scala aan stofwisselingsprocessen. De schildklierhormonen thyroxine (T4) en triiodothyronine (T3) nemen een breed scala aan taken in het lichaam op zich. En de productie ervan wordt gecontroleerd door thyrotropine (TSH). De relatie tussen de schildklier en hoog cholesterol is zeer nauw. Zozeer zelfs dat de afname of toename van de waarden kan worden veroorzaakt door een schildklierdisfunctie.

Mensen die lijden aan een schildklieraandoening (hypothyreoïdie en hyperthyreoïdie ) zijn vatbaar voor veranderingen in hun cholesterolgehalte. De onbalans in de klier kan ook de triglyceridenspiegels beïnvloeden, die samen met het cholesterolgehalte de kans op het ontwikkelen van een hartaandoening vergroten. We leren je wat er bekend is over het verband tussen de schildklier en een hoog cholesterol.

Hoe zijn de schildklier en hoog cholesterol gerelateerd?

Cholesterol is een stof die in alle cellen van het lichaam voorkomt. Het lichaam maakt het op natuurlijke wijze aan, hoewel voeding, genetische factoren en sommige aandoeningen de productie ervan kunnen verhogen of verlagen. In grote lijnen zijn er twee soorten cholesterol van klinisch belang:

• Lipoproteïne met hoge dichtheid of HDL-cholesterol (bekend als goed cholesterol ).
• LDL-lipoproteïne-cholesterol met lage dichtheid (bekend als slechte cholesterol ).

Zoals de experts (Engelse link) opmerken, is de belangrijkste functie van cholesterol het handhaven van de integriteit en vloeibaarheid van celmembranen en het bemiddelen als een voorloper voor de synthese van vitale stoffen voor het lichaam (zoals steroïde hormonen, galzuren en vitamine D). Een afname van de waarden verstoort deze functies, terwijl een toename resulteert in vetafzettingen in de bloedvaten.

De schildklier van zijn kant is een kleine vlindervormige klier in de nek. Het scheidt de hormonen T3 en T4 af, die helpen de stofwisseling onder controle te houden. Episoden waarin de klier niet genoeg schildklierhormonen afscheidt, noemen we hypothyreoïdie. We noemen het hyperthyreoïdie als het meer produceert dan het zou moeten.

Onderzoekers hebben hypothyreoïdie in verband (Engelse link) gebracht met dyslipidemie (hypercholesterolemie en hypertriglyceridemie). Er wordt aangenomen dat de afname van het schildklierhormoon in het lichaam de synthese, het metabolisme en de mobilisatie van vetten beïnvloedt.

Invloed van hyperthyreoïdie en hypothyreoïdie

T3 en T4 verhogen de activiteit van 3-hydroxy-3-methyl-glutaryl-co-enzym A (HMG-COA)-reductase in de lever en verlagen daardoor het cholesterol.

Daarnaast verhogen ze ook de LDL-receptoren in fibroblasten, lever en andere weefsels en verhogen ze de opname van cholesterol in de darm. Het is om deze reden dat veranderingen in hun normale waarden rechtstreeks van invloed zijn op de verhoging van het cholesterolgehalte in het bloed.

De relatie tussen de schildklier en een hoog cholesterolgehalte was al in 1930 gesignaleerd door Mason et al (Engelse link), hoewel het verband pas onlangs werd begrepen.

Zoals de experts (Engelse link) opmerken, kunnen zowel hyperthyreoïdie als hypothyreoïdie onevenwichtigheden in het cholesterolgehalte veroorzaken via indirecte routes. We sommen de belangrijkste op:

• Ze beïnvloeden het metabolisme van adipocyten of vetcellen.
• Ze reguleren de aanmaak van adipokines.
• Verhoogt het adiponectine gehalte (bij hyperthyreoïdie).
• Ze hebben een negatieve invloed op de insulinegevoeligheid.
• Ze bevorderen oxidatieve stress.
• Ze kunnen de endotheel functie en de hart functie beïnvloeden en atherosclerose bevorderen.
• Ze kunnen de body mass index (BMI) en de tailleomtrek beïnvloeden.

Al deze veranderingen als geheel consolideren de relatie tussen de schildklier en een hoog cholesterolgehalte. Hoewel deze waarden op zichzelf geen invloed hebben op cholesterol, doen ze dat wel in samenhang met anderen of indirect.

Houd er rekening mee dat mensen met een hoog cholesterolgehalte een groter risico lopen op het ontwikkelen van hartaandoeningen, stemmingsstoornissen en sommige soorten kanker.

Behandeling van hoog cholesterol en schildklieraandoeningen

Zowel een hoog cholesterolgehalte als een schildklieraandoening kunnen onder controle worden gehouden. We hebben al de complicaties genoemd die verband houden met een verhoging van het cholesterolgehalte in het bloed, dus het is geen verandering die moet worden genegeerd.

In het geval van een schildklieraandoening kunnen deze onder andere psychische stoornissen (zoals angst of depressie), slaapstoornissen en spierzwakte veroorzaken.

Hypothyreoïdie wordt behandeld met behulp van het medicijn levothyroxine. Het is een medicijn dat een synthetische vorm van T4 bevat.

Door de niveaus van het hormoon onder controle te houden, zal cholesterol ook terugkeren naar normale niveaus, maar het is niet ongebruikelijk dat andere medicijnen worden voorgeschreven om dit te bevorderen. Zo kan de inname van statines (atorvastatine en rosuvastatine) en PCSK9-remmers (evolocumab en alirocumab) worden voorgesteld.

Hyperthyreoïdie wordt behandeld met zogenaamde antithyroid-medicatie, zoals methimazol. Je kunt ook kiezen voor radioactieve jodiumtherapie of een operatie om je schildklier te verwijderen. Afgezien van een op medicijnen gebaseerde behandeling, moeten er enkele veranderingen in levensstijl worden aangebracht. De belangrijkste zijn de volgende:

• Implementeer een uitgebalanceerd dieet.
• Verlies gewicht.
• Doe regelmatig aan lichaamsbeweging.
• Stop met roken.
• Drink alcohol met mate of helemaal niet.
• Verminder dagelijks stressniveaus.

Het gekozen stappenplan wordt door de specialist bepaald op basis van de kenmerken van elke patiënt. Als jouw routine onderzoeken een stijging van je cholesterolgehalte weerspiegelen, raadpleeg dan een van deze veranderingen. Het is ook een goed idee om je arts regelmatig te bezoeken als bij jou een schildklieraandoening is vastgesteld.