Ongeorganiseerde gehechtheid: wat het is en hoe het de volwassenheid beïnvloedt
Wanneer kinderen een ervaring meemaken die angst, verdriet of frustratie veroorzaakt, wenden ze zich tot hun ouders voor steun. Hoe ouders reageren op deze zoektocht helpt het type gehechtheid te vormen dat kinderen tegenover zichzelf en anderen vertonen. Een affectieve en tijdige reactie genereert een veilige gehechtheid, terwijl een koude en ongewenste reactie kan leiden tot een soort gehechtheid die bekend staat als ongeorganiseerde gehechtheid.
Ongeorganiseerde gehechtheid is een vierde type gehechtheid voorgesteld door Main en Solomon (Engelse link) in de jaren 1980. Het vormt een aanvulling op andere soorten gehechtheid, zoals de reeds genoemde veilige, vermijdende en angstige gehechtheid. Zoals te verwachten heeft deze hechtingsstijl meerdere implicaties in het volwassen leven, dus bekijken we ze hand in hand met hun eigenschappen en mogelijke oorzaken.
Kenmerken van ongeorganiseerde gehechtheid
Ongeorganiseerde gehechtheid, ook bekend als gedesoriënteerde gehechtheid, werd voorgesteld door de reacties van kinderen op een situatie van tijdelijke verlating en terugkeer van hun ouders in een gecontroleerde context te beoordelen (bekend als de Ainsworth Strange Situation Procedure). Experts (Engelse link) beschrijven 7 karakteristieke kenmerken van dit type gehechtheid in het licht van het genoemde experiment:
- Opeenvolgende vertoningen van tegenstrijdig gedrag.
- Gelijktijdig vertonen van tegenstrijdig gedrag.
- Ongerichte, verkeerd gerichte of onvolledige bewegingen.
- Onwillekeurige bewegingen, op het verkeerde moment en abnormale houdingen.
- Bevriezing of stilte voor de van ouder of verzorger.
- Duidelijke tekenen van desoriëntatie of desorganisatie na terugkeer bij ouders.
Dat wil zeggen, de kleintjes reageren op een ongeorganiseerde, gedesoriënteerde en zelfs twijfelachtige manier na de terugkeer van hun ouders na een gecontroleerde verlating. Dit was aanleiding voor de onderzoekers Mary Main en Solomon Judith om een nieuw type hechtingsstijl voor te stellen.
Ondanks dit alles, en zoals ze stelden in een verslag (Engelse link) begin jaren negentig, is het bepalende kenmerk van ongeorganiseerde gehechtheid het ontbreken van een coherente strategie om te reageren op een verzorger in tijden van stress.
Het is een zeer onregelmatige hechtingsstijl, aangezien zowel de oorzaken als de gevolgen ervan in het volwassen leven zeer uiteenlopend kunnen zijn.
Oorzaken van ongeorganiseerde gehechtheid
De aanvankelijke hypothese over de ontwikkeling van ongeorganiseerde gehechtheid was dat het een gevolg was van ervaringen van misbruik, geweld, trauma, enzovoort tijdens de vroege kinderjaren. Om deze reden uiten de kleintjes hun twijfel wanneer ze naar hen toe gaan in een situatie die angst of angst veroorzaakt.
Zij zien hen als een figuur die hun veiligheid en troost biedt, maar ook als een die hen kan schaden. Dit genereert deze ambiguïteit van benadering en vlucht
In een artikel (Engelse link) dat in 1999 in Psychoanalytic Inquiry werd gepubliceerd, stelden de auteurs echter een tweede manier voor om deze hechtingsstijl te verklaren: ouders of verzorgers die traumatische ervaringen of onopgelost verlies hebben gehad.
Hoewel er geen sprake is van expliciet fysiek of psychisch misbruik en geweld, alarmeren hun bedreigende houdingen of gedragingen het kleine kind en leiden het zo tot ongeorganiseerde gehechtheid (het kind benaderen en tegelijkertijd willen vluchten).
Hoewel dit soort gehechtheid zich kan manifesteren in contexten van expliciete geweldloosheid, is de waarheid dat het vaker voorkomt in deze omgevingen.
Kinderen die fysiek of psychisch misbruik hebben meegemaakt, getuige zijn geweest van traumatische gebeurtenissen door hun ouders, zijn opgegroeid in een disfunctioneel gezin, te maken hebben gehad met ruzies en conflicten, hebben meer kans om een ongeorganiseerde gehechtheid te ontwikkelen.
Gevolgen van ongeorganiseerde gehechtheid in het volwassen leven
Zoals verwacht heeft de hechtingsstijl meerdere implicaties voor een functioneel leven. We belichten enkele manieren waarop het de emotionele en sociale gezondheid van een proefpersoon kan verstoren.
Risico op het ontwikkelen van persoonlijkheidsstoornissen
Er is gesuggereerd (Engelse link) dat onveilige gehechtheid een risicofactor is voor de ontwikkeling van persoonlijkheidsstoornissen. Sommige experts (Engelse link) hebben het zelfs voorgesteld als een mogelijke verklaring voor borderline persoonlijkheidsstoornis.
Daarnaast hebben mensen met deze hechtingsstijl een hoger risico op het ontwikkelen van ontwijkende persoonlijkheidsstoornis, narcistische persoonlijkheidsstoornis, antisociale persoonlijkheidsstoornis en andere.
Veranderingen in de waarneming van aanraking
Een studie (Engelse link) gepubliceerd in Scientific Reports in 2020 ontdekte dat mensen met een ongeorganiseerde gehechtheid affectieve aanraking (strelen, knuffels, enzovoort) als onaangenamer beschouwen dan mensen met een veilige gehechtheid. Deze veranderde perceptie kan ervoor zorgen dat ze terugdeinzen voor dit soort contact, maar ook voorkomen dat ze het zelf manifesteren.
Slechte sociale aanpassing
Er zijn ook aanwijzingen (Engelse link) dat deze hechtingsstijl leidt tot een slechte sociale aanpassing van de proefpersonen. Ze hebben problemen om in de samenleving te passen, vrienden te maken, een stabiele relatie te onderhouden, een baan te hebben, enzovoort.
Dit kan ertoe leiden dat ze inzetten op een teruggetrokken levensstijl en weg van sociaal contact, wat op zijn beurt kan leiden tot andere complicaties (depdressie en andere).
Risico op manifestatie van dissociatieve symptomen
Sommige experts (Engelse link) hebben gewaarschuwd voor de manifestatie van dissociatieve symptomen als gevolg van ongeorganiseerde gehechtheid. Geheugenverlies, een verwarde interpretatie van de werkelijkheid aannemen, de perceptie dat degenen die deel uitmaken van de cirkel onwerkelijk zijn, en het gevoel gescheiden te zijn van het eigen lichaam en emoties zijn enkele kenmerken van dissociatie.
Het is niet verwonderlijk dat een persoon met deze hechtingsstijl de ontwikkeling van zijn kind tijdens het ouderschap kan beïnvloeden. Gezien de gevolgen in het volwassen leven, wanneer er drastische interferenties zijn in het dagelijks leven, moet professionele hulp worden overwogen.
In het bijzonder kan psychologische therapie het antwoord zijn op de effecten die ervaringen in de vroege kinderjaren hebben gehad op attitudes, gedachten en gedrag in de volwassenheid.
- Duschinsky R. DISORGANIZATION, FEAR AND ATTACHMENT: WORKING TOWARDS CLARIFICATION. Infant Ment Health J. 2018 Jan;39(1):17-29.
- Hesse, E., & Main, M. Second-generation effects of unresolved trauma in nonmaltreating parents: Dissociated, frightened, and threatening parental behavior. Psychoanalytic Inquiry. 1999; 19(4): 481–540.
- Levy KN. The implications of attachment theory and research for understanding borderline personality disorder. Dev Psychopathol. 2005 Fall;17(4):959-86.
- Lyons-Ruth K, Dutra L, Schuder MR, Bianchi I. From infant attachment disorganization to adult dissociation: relational adaptations or traumatic experiences? Psychiatr Clin North Am. 2006 Mar;29(1):63-86, viii.
- Main, M., & Solomon, J. (1986). Discovery of an insecure-disorganized/disoriented attachment pattern. In T. B. Brazelton & M. W. Yogman (Eds.), Affective development in infancy- 1986; 95–124.
- Main, M., & Solomon, J. Procedures for identifying infants as disorganized/disoriented during the Ainsworth Strange Situation. In M. T. Greenberg, D. Cicchetti, & E. M. Cummings (Eds.), Attachment in the preschool years: Theory, research, and intervention. 1990; 121–160.
- O’Connor E, Bureau JF, McCartney K, Lyons-Ruth K. Risks and Outcomes Associated with Disorganized/Controlling Patterns of Attachment at Age Three in the NICHD Study of Early Child Care and Youth Development. Infant Ment Health J. 2011 Jul;32(4):450-472.
- Spitoni GF, Zingaretti P, Giovanardi G, Antonucci G, Galati G, Lingiardi V, Cruciani G, Titone G, Boccia M. Disorganized Attachment pattern affects the perception of Affective Touch. Sci Rep. 2020 Jun 15;10(1):9658.
- Westen D, Nakash O, Thomas C, Bradley R. Clinical assessment of attachment patterns and personality disorder in adolescents and adults. J Consult Clin Psychol. 2006 Dec;74(6):1065-85.
