Het syndroom van Münchausen by proxy

Het syndroom Münchausen by proxy is een geestelijke stoornis en ook een vorm van misbruik die meestal gericht is op kinderen.

Geschreven en geverifieerd door la psicóloga Laura Ruiz Mitjana.

Laatste update: 25 juni, 2023

Heb je ooit gehoord van het syndroom van Münchausen by proxy? Het is een aandoening die een persoon treft die de symptomen verzint of veroorzaakt bij een ander (meestal een moeder bij een kind of een kind bij zijn bejaarde ouder). Het is op zijn beurt een vorm van mishandeling op psychisch en fysiek vlak.

In die zin bleek uit de statistieken in Spanje in 2002 dat er in totaal 11.148 minderjarige slachtoffers waren van misbruik in de gezinsomgeving. Van deze slachtoffers was de samenstelling als volgt:

• 86,37% leed aan nalatigheid.
• 35,38% werd psychisch mishandeld.
• 19,91% werd fysiek misbruikt.
• 3,55% kreeg te maken met seksueel misbruik.

De gegevens zijn alarmerend. Vandaag zullen we ons concentreren op dit soort misbruik dat vaak verborgen blijft en we zullen het volgende beantwoorden: “welke symptomen brengt deze mentale pathologie met zich mee?” “Kan het worden voorkomen?” “Hoe om te gaan met de gevolgen?”

Het syndroom van Münchausenby proxy: wat is het?

Het syndroom van Münchausen by proxy (MBP) is zowel een psychische stoornis als een vorm van kindermishandeling. Dit syndroom bestaat uit het feit dat de verzorger van het kind (vaak de moeder) een reeks valse symptomen bij het kind verzint of provoceert om het te laten lijken alsof het kind ziek is.

We moeten hier het sundroom van Münchausen by proxy onderscheiden van het syndroom van Münchausen. In het laatste geval veroorzaakt de persoon zelf de symptomen of verzint en simuleert deze.

Nagebootste stoornissen en malingering

Het syndroom van Münchausen by proxy wordt in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) een nagebootste stoornis genoemd die op een ander wordt toegepast. Bij nagebootste of kunstmatige aandoeningen is het belangrijkste kenmerk dat de persoon bewust en opzettelijk handelt alsof hij een lichamelijke of geestelijke ziekte heeft, terwijl dat in feite niet het geval is.

Bij nagebootste stoornissen wordt geen voordeel waargenomen en wordt er ook niet naar gestreefd misbruik te maken van de ziektetoestand om een ander individu te manipuleren of een voordeel te verkrijgen, zoals gebeurt bij malingering. Dus in de simulatie, ook gecatalogiseerd in de DSM-5, wordt opzettelijk een reeks onevenredige of valse symptomen veroorzaakt door externe prikkels.

Symptomen van het syndroom van Münchausen by proxy

De symptomen van het syndroom van Münchausen by proxy omvatten het verzinnen of simuleren van een reeks symptomen bij een andere persoon, meestal het kind. Degene die eraan lijdt kan ook de symptomen bij het slachtoffer veroorzaken en extreme acties ondernemen om de symptomen van een bepaalde ziekte bij het kind na te bootsen. Enkele voorbeelden hiervan zijn de volgende:

• Het verzinnen van valse laboratoriumtestresultaten.
• Een thermometers verwarmen zodat het lijkt alsof het kind koorts heeft.
• Het kind medicijnen geven om bepaalde symptomen te veroorzaken, zoals braken of diarree.
• Bloed toevoegen aan urine of ontlasting.
• Eten of drinken achterhouden om de indruk te wekken dat het kind niet aankomt of uitgedroogd is.

Zoals we kunnen zien, zijn dit extreme en zeer ernstige acties die het kind echt ziek kunnen maken. Het is een complexe aandoening en zeer gevaarlijk voor de gezondheid van het slachtoffer.

Hoe zijn verzorgers met dit syndroom?

Wat kunnen we waarnemen bij de verzorger van het kind? Dat wil zeggen, bij de persoon die aan het syndroom lijdt. Hoe zijn deze mensen meestal?

• In de meeste gevallen hebben we het over moeders met kleine kinderen. In andere gevallen zorgen volwassen kinderen voor een bejaarde vader of moeder.
• Vaak werkt de persoon in de zorg of zorg en weet hij veel van de zorg of van bepaalde ziektes en hoe die te faken.
• De persoon beschrijft de symptomen zeer gedetailleerd en is graag betrokken bij het zorgteam van je kind.
• Het zijn mensen die door het medisch team zeer worden gewaardeerd om de (valse) betrokkenheid die ze tonen bij de zorg voor hun kind, waardoor het moeilijk is om het syndroom te diagnosticeren (Spaanse link).
• Ze melden de symptomen van het kind, maar zorgverleners zien ze zelden. De verzorger stelt dat de symptomen verdwenen zijn, maar dan verschijnen ze thuis weer.

Hoe zien de slachtoffers eruit?

Enkele kenmerken van het slachtoffer zijn de volgende:

• Ze bezoeken veel zorgverleners vergezeld van hun verzorger.
• Het zijn kinderen die al lange tijd in het ziekenhuis liggen.
• Ze zijn onderworpen aan tests, onderzoeken, operaties en verschillende ingrepen.
• Het slachtoffer vertoont vreemde symptomen die niet altijd passen bij welke ziekte dan ook. Bovendien komen de symptomen bijna nooit overeen met de testresultaten.
• Verschillende chemicaliën of medicijnen verschijnen in de urine, het bloed of de ontlasting.
• Ze komen en gaan naar het ziekenhuis, afhankelijk van de eisen en trucs van de verzorger.

Oorzaken van het syndroom van Münchausen by proxy

De exacte oorzaak van het syndroom is onbekend, hoewel de persoon met het syndroom soms als kind seksueel werd misbruikt of mishandeld. Een andere mogelijke oorzaak is dat de persoon zelf het syndroom van Münchausen heeft of heeft gehad, wat impliceert dat de symptomen ook worden veroorzaakt.

Aan de andere kant zijn het mensen met aanzienlijke emotionele problemen. Ze kunnen ook lijden aan een onderliggende psychopathologie, zoals een persoonlijkheidsstoornis die de verschijning van het syndroom verklaart. Ze proberen koste wat het kost de rol van verzorger te hebben en onmisbaar te zijn voor de ander.

In het geval van het syndroom van Munchausen (niet by proxy) vinden we een studie van Gelenberg uit 1977 (geciteerd in Zubeldia et al., 2003 – Spaanse link) die een 24-jarige patiënt beschrijft met een reeks emotionele symptomen en die ze interpreteren als de uitdrukking van een behoefte om de rol van slachtoffer te behouden die hen in staat stelt om een gevoel van controle over de omgeving te krijgen.

Het syndroom van Münchausen by proxy

Welke acties kunnen worden ondernomen wanneer een geval van het syndroom van Münchausen by proxy wordt gedetecteerd? Het eerste is om de sociale diensten op de hoogte te stellen en te rapporteren aan de relevante autoriteiten.

Het is belangrijk dat het kind zo snel mogelijk bij de verzorger wordt weggehaald om verdere schade te voorkomen. Zowel het slachtoffer als de drager van het syndroom moeten worden verzorgd, aangezien de laatste psychiatrische en psychologische monitoring (Spaanse link) nodig heeft.

Aan de andere kant kan het kind medische hulp nodig hebben om de complicaties te behandelen die het gevolg zijn van de simulatie van symptomen, om nog maar te zwijgen van mogelijke mentale problemen die het gevolg zijn van een dergelijke situatie (bijvoorbeeld het optreden van een posttraumatische stressstoornis of belangrijke veranderingen in het gevoel van eigenwaarde ).

Het zijn kinderen die mogelijk verwondingen hebben, infecties hebben of medicijnen hebben ingenomen die ze niet nodig hadden. Elk geval moet specifiek worden beoordeeld en er moet een volledige medische studie worden uitgevoerd om de huidige toestand en de mogelijk geleden schade te bepalen.

De plicht om op te letten

Münchausen by proxy is een ernstige aandoening en een vorm van kindermishandeling. Daarom zal preventie hier essentieel zijn, evenals waakzaam kunnen zijn en afwijkend gedrag kunnen observeren bij de verzorgers van de kinderen, vooral degenen die vaak naar het ziekenhuis gaan.

Het signaleren van het syndroom in een ouder-kind- of kind-ouderrelatie kan het aanhoudende misbruik van het slachtoffer en alle lichamelijke en emotionele gevolgen van dien voorkomen. Bovendien is het onderwerpen van een persoon aan onderzoeken, tests en het injecteren van medicijnen die hij niet nodig heeft een weg naar fysieke en mentale complicaties.