Pyelonefritis: symptomen, oorzaken en behandeling
Pyelonefritis is een bacteriële infectie die een ontsteking van de nieren veroorzaakt. Volgens sommige schattingen (Engelse link) worden er gemiddeld 17 gevallen per 10.000 inwoners gemeld bij vrouwen en 4 gevallen per 10.000 inwoners bij mannen. Het wordt soms gewoon een nierbekkeninfectie of een nierinfectie genoemd en wordt beschouwd als een vorm van urineweginfectie.
De aandoening wordt ingedeeld in acuut en chronisch. In het eerste geval gaat het om geïsoleerde infecties met milde, matige of ernstige symptomen. In het tweede geval gaat het om terugkerende infecties die verband houden met meerdere complicaties. Er is ook xanthogranulomateuze pyelonefritis, die ernstige niervernietiging veroorzaakt. We vertellen je over de symptomen, oorzaken en behandeling.
Symptomen van pyelonefritis
Het bijzondere aan deze aandoening is dat de symptomen meestal onverwacht verschijnen, bijna altijd binnen een paar uur of binnen een paar dagen. De symptomen beginnen meestal mild en, afhankelijk van de mate van infectie, evolueren ze naar matig of ernstig. We zetten de belangrijkste symptomen op een rij:
- Zwakte en vermoeidheid.
- Verlies van eetlust
- Maagpijn.
- Pijn aan de achterkant van de rug.
- Rillingen.
- Pijn of branderig gevoel bij het plassen.
- Dringende noodzaak om de blaas te legen.
- Koorts.
- Misselijkheid en overgeven.
- Bloed in de urine.
- Onbedoeld gewichtsverlies.
De patiënt kan ook gevoeligheid ontwikkelen op een van de costovertebrale flanken. Het kan een of beide nieren aantasten, zodat gevoeligheid en pijn zich op beide flanken kunnen concentreren. De aandoening kan worden verward met cystitis, pancreatitis, bekkenontsteking, appendicitis, abdominale abcessen, obstructie van de urinewegen en buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
Oorzaken van pyelonefritis
Volgens de onderzoekers (Engelse link) houdt tot 80% van de gevallen van pyelonefritis verband met een E. coli- infectie . Andere gram-negatieve bacteriën kunnen episodes veroorzaken, zoals Proteus, Enterobacter en Klebsiella. Het is om deze reden dat bacteriële infecties de meeste episoden van nierinfectie in beslag nemen, hoewel in een klein percentage van de gevallen virussen verantwoordelijk kunnen zijn.
De bacteriën komen bijna altijd uit de fecale flora van de patiënt. Er zijn twee belangrijke manieren waarop deze de nier kunnen bereiken: via een opstijgende infectie van de lagere urinewegen of via de hematogene route. Deze laatste episodes komen minder vaak voor, dus ze zullen bijna altijd reageren op de eerste.
Wanneer de aandoening reageert op een oplopend infectieproces, hechten de bacteriën of virussen zich eerst aan de epitheelcellen van het urethrale slijmvlies. Vervolgens gaan ze via de plasbuis naar de blaas en vervolgens naar de nieren.
Vanwege fysiologische en hormonale variabelen komt dit type vaker voor bij vrouwen. Wanneer de oorzaak hematogeen is, gaat deze over het algemeen gepaard met een gecompromitteerd immuunsysteem.
In zeldzame gevallen kunnen de bacteriën van elders komen en zich in de nieren nestelen. Laten we eens kijken naar enkele risicofactoren voor pyelonefritis volgens de experts:
- Diabetes mellitus, immunosuppressie, stressincontinentie en aangeboren afwijkingen van de urinewegen.
- Drager zijn van een urinekatheter.
- Mannen die vaak onbeschermde anale seks hebben.
Vesico-ureterale reflux, nierstenen, prostaatvergroting en blaaszenuwbeschadiging zijn ook risicofactoren voor pyelonefritis. In het ziekenhuis opgelopen infecties kunnen het begin zijn van deze episodes. De oorzaken zijn zeer gevarieerd en de familiegeschiedenis kan een voorspellende factor zijn.
Diagnose en behandelingsalternatieven
Een urineonderzoek en urinecultuur kunnen pyelonefritis bevestigen. In sommige gevallen kunnen aanvullende tests worden uitgevoerd, voornamelijk om onderliggende complicaties op te sporen die de aandoening kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld echografie van de nieren, röntgenfoto’s van de nieren, cystografie van de urineblaas en spiraalvormige computertomografie.
Het stappenplan voor de behandeling is afhankelijk van de ernst. Aangezien onbehandelde episodes kunnen leiden tot nierbeschadiging, ernstige infecties en sepsis, moet deze onder controle worden gehouden. Volgens sommige schattingen (Engelse link) verbetert tot 90% van de patiënten met behulp van poliklinische behandeling. Slechts 10% hiervan, patiënten met matige of ernstige symptomen, zal in het ziekenhuis moeten worden opgenomen.
De episodes worden behandeld met behulp van antibiotica, tenminste als de katalysatoren bacteriën zijn. In milde of matige gevallen wordt gekozen voor orale inname, die één tot twee weken kan duren. Ernstige gevallen worden in het ziekenhuis behandeld, meestal met intraveneuze toediening van medicijnen. Daarbij moet de patiënt rusten en veel water drinken.
Er zijn geen 100% effectieve manieren om pyelonefritis te voorkomen, hoewel er verschillende dingen zijn die je in gedachten kunt houden. Als je dit soort episodes in de toekomst wilt vermijden, probeer dan het volgende in gedachten te houden:
- Vermijd het gebruik van zaaddodende middelen.
- Vermijd vaginale douches en het gebruik van geparfumeerde sprays voor dit gebied.
- Urineren na seks.
- Drink gedurende de dag veel vocht.
- Ga naar de badkamer zodra je voelt dat je moet.
- Gebruik maandverband in plaats van tampons.
- Neem een douche in plaats van baden in de badkuip.
- Vermijd het dragen van zeer strakke kleding, vooral broeken en onderkleding.
- Veeg van voren naar achteren als je naar het toilet bent geweest.
- Houd onderliggende ziekten onder controle.
Zorg voor een versterkt immuunsysteem
Lichaamsbeweging, een uitgebalanceerd dieet en het vermijden van stress helpen om een versterkt immuunsysteem te hebben, wat kan helpen terugkerende infecties te voorkomen. Als dat laatste het geval is, aarzel dan niet om een professional te raadplegen. Terugkerende episodes van pyelonefritis zijn meestal gerelateerd aan een groter probleem en de nieren kunnen ernstig worden aangetast.
- Belyayeva, M., & Jeong, J. M. Acute pyelonephritis. 2018.
- Bethel, J. Acute pyelonephritis: risk factors, diagnosis and treatment. Nursing standard. 2012; 27(5).
- Czaja, C. A., Scholes, D., Hooton, T. M., & Stamm, W. E. Population-based epidemiologic analysis of acute pyelonephritis. Clinical infectious diseases. 2007; 45(3): 273-280.
- Ramakrishnan, K., & Scheid, D. C. Diagnosis and management of acute pyelonephritis in adults. American family physician. 2005; 71(5): 933-942.
