Polycysteus ovariumsyndroom: symptomen, oorzaken en behandeling

Polycysteus ovariumsyndroom is een veel voorkomende aandoening die 10% van de vrouwen treft. De gevolgen voor de voortplanting en het metabolisme zijn ernstig, zoals onvruchtbaarheid en obesitas.
Polycysteus ovariumsyndroom: symptomen, oorzaken en behandeling

Laatste update: 23 juni, 2023

Onder normale omstandigheden zijn alle hormonen in het lichaam perfect in balans, maar wanneer dit verandert, kunnen er ziektes ontstaan. Een van deze pathologieën is het polycysteus ovariumsyndroom, dat veel vrouwen over de hele wereld treft.

Dit is een endocriene aandoening die wordt gekenmerkt door tekenen van een teveel aan androgeen, milde zwaarlijvigheid en onregelmatige of afwezige menstruatiecycli. Daarnaast zijn er ook verschillende veranderingen in de eierstokken, die meerdere folliculaire cysten van 2 tot 6 millimeter in diameter zullen hebben.

Helaas is dit een zeer frequente pathologie en naar schatting (Spaanse link) lijdt 10% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd eraan, waardoor het de meest voorkomende oorzaak van onvruchtbaarheid is. Vroeger dacht men dat alleen vruchtbare vrouwen het syndroom konden vertonen, maar er zijn steeds meer adolescenten met de kenmerkende symptomen.

Oorzaken van polycysteus ovariumsyndroom

Vrouwen synthetiseren progesteron, oestrogenen en androgenen, de hormonen die de rijping van follikels stimuleren en ovulatie veroorzaken. Bij polycysteus ovariumsyndroom zal er een overmaat aan androgenen zijn, die het vrijkomen van het rijpe ei zal voorkomen, waardoor onregelmatige menstruatiecycli ontstaan.

Soms zal de hormonale onbalans, in plaats van een volwassen eicel te vormen, de vorming van cysten in de eierstokken veroorzaken. Dit zijn kleine zakjes gevuld met vloeistof. Ondanks dat het een ziekte is die vele jaren geleden is ontdekt, weten artsen nog steeds niet de precieze oorzaak ervan.

In die zin wordt deze pathologie behandeld als een ziekte van multifactoriële oorsprong, waarbij is aangetoond (Spaanse link) dat erfelijkheid zeer relevant is. Recente studies hebben de rol ontdekt van genen die betrokken zijn bij steroïdogenese (CYP17 en CYP11α), die de expressie van sleutelhormonen zoals oestrogeen reguleren.

Aan de andere kant zijn er andere factoren die de overmatige productie van androgenen bevorderen. Een voorbeeld hiervan is een teveel aan insuline in het bloed, evenals de aanwezigheid van een hormoonafscheidende tumor.

Medisch consult voor polycysteus ovariumsyndroom.
Polycysteus ovariumsyndroom moet medisch worden aangepakt om complicaties onder controle te houden.

Symptomen van de aandoening

Polycysteus ovariumsyndroom wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van overgewicht of milde obesitas, tekenen van hyperandrogenisme en menstruatiecyclusstoornissen, waarvan de laatste de meest kenmerkende symptomen zijn. In die zin vallen onder de veranderingen in de menstruatie de volgende op (Spaanse link):

  • Menstruatiecycli langer dan 45 dagen of slechts 9 menstruaties per jaar.
  • Afwezigheid van menstruatie wanneer je in de adolescentie al 2 regelmatige menstruatiecycli hebt gehad.
  • Zware en abnormaal zware menstruatiebloedingen.
  • In zeldzame gevallen, afwezigheid van de eerste menstruatie op 16-jarige leeftijd.

Aan de andere kant zijn de tekenen van hyperandrogenisme meestal ook berucht. Het is belangrijk op te merken dat androgenen bekend staan als vermannelijkende hormonen, dus hun overmaat bij vrouwen genereert fysieke manifestaties, waaronder de volgende:

  • Overvloedig lichaamshaar op het gezicht, borst, buik en rond de tepels.
  • Acne op het gezicht, borst of rug.
  • Donkere, dikke huidplooien in de nek, liezen, oksels en borsten.

Het verschijnen van mannelijke secundaire geslachtskenmerken wordt echter niet geassocieerd met polycysteus ovariumsyndroom, dus het verschijnen ervan moet een waarschuwingsteken zijn dat de aanwezigheid van een andere aandoening aangeeft.

Diagnose van polycysteus ovariumsyndroom

Momenteel is er geen specifieke test die wordt gebruikt om de aandoening te diagnosticeren. In die zin moet de arts de kliniek en verschillende paraklinische tests gebruiken om de bevestiging te maken.

De specialist dient uitgebreid te informeren naar menstruatieveranderingen, die meestal de belangrijkste reden zijn voor een consult. Je moet echter ook letten op abnormaal verdeeld lichaamshaar en gewichtsveranderingen. Patiënten met het syndroom melden een plotselinge gewichtsverandering of moeite met afvallen.

Bovendien kan een genitaal lichamelijk onderzoek worden gedaan om te zoeken naar gezwellen of knobbeltjes. Tot slot zal een abdominale echografie vergrote eierstokken met meerdere cysten waarnemen.

Mogelijke behandelingen

De behandeling van het polycysteus-ovariumsyndroom zal gericht zijn op het aanpakken van de symptomen en complicaties (Spaanse link). Hormoontherapie met anticonceptiepillen helpt dus bij het reguleren van de menstruatiecyclus en kan tekenen van hyperandrogenisme verminderen.

Aan de andere kant, als je kinderen wilt krijgen, kan het gebruik van verschillende medicijnen die de ovulatie stimuleren, aangewezen zijn. Ondanks dat het mogelijk is, is conceptie moeilijk en duurt het lang. Daarom moet men in dit opzicht voorzichtig en geduldig zijn.

Ook is het aan te raden om door middel van verschillende technieken (Spaanse link) een verandering in levensstijl aan te brengen en gewicht te verliezen. Deze eenvoudige aanpassing verhoogt de effectiviteit van de medicijnen, helpt ook bij het opwekken van ovulatie en het reguleren van de menstruatiecyclus.

Diagnose van het syndroom door middel van echografie.
Echografie is een effectieve methode om vermoedelijke eierstokcysten te bevestigen.

Complicaties van polycysteus ovariumsyndroom

Overtollige circulerende androgenen en zwaarlijvigheid tasten het lichaam aan. Daarom is het noodzakelijk om onmiddellijk een arts te raadplegen als de aanwezigheid van polycysteus ovariumsyndroom wordt vermoed. Dit is de enige manier om een juiste diagnose te stellen en tijdig met de behandeling te beginnen.

Wanneer de pathologie niet op tijd wordt behandeld, neemt de kans op complicaties toe, waaronder de volgende:

Wanneer naar de dokter?

Het is erg belangrijk om naar de dokter te gaan voordat de menstruatie verandert, omdat dit de belangrijkste symptomen van het syndroom zijn. Bovendien moet ook medische hulp worden gezocht in de aanwezigheid van een van de bovengenoemde tekenen van hyperandrogenisme.

De diagnose polycysteus ovariumsyndroom kan vrouwen psychologisch beïnvloeden vanwege de directe associatie met onvruchtbaarheid. Met constante medische controle en de juiste medicijnen is het echter mogelijk om conceptie te bereiken.



  • Ovies Carballo G, Martínez de Sandelices A, Monteagudo Peña G, Sardiñas Díaz I. Bases genéticas del síndrome de ovarios poliquísticos. Revista Cubana de Endocrinología. 2011;22(3):255-265.
  • Borbón CMF, Robles QF. Síndrome de Ovario Poliquistico. Revista Clínica de la Escuela de Medicina de la Universidad de Costa Rica. 2016;6(1):134-137.
  • Sir T, Preisler J, Magendzo A. Síndrome de ovario poliquístico. diagnóstico y manejo. Revista Médica Clínica Las Condes. 2013;24(5):818-826.
  • De la Jara Díaz J, Ortega González C. Síndrome de ovario poliquístico. Revista Mexicana de Medicina de la Reproducción. 2011;4(2):51-62.
  • Martínez L. Síndrome del ovario poliquístico [Internet]. MedlinePlus Enciclopedia Médica. 2020. Available from: https://medlineplus.gov/spanish/ency/article/000369.htm.
  • Pinkerton J. Síndrome del ovario poliquístico (SOP) – Ginecología y obstetricia [Internet]. Manual MSD versión para profesionales. 2019. Available from: https://www.msdmanuals.com/es/professional/ginecolog%C3%ADa-y-obstetricia/anomal%C3%ADas-menstruales/s%C3%ADndrome-del-ovario-poliqu%C3%ADstico-sop
  • Ortíz-Flores, Andrés E., Manuel Luque-Ramirez, and Héctor F. Escobar-Morreale. “Síndrome de ovario poliquístico en la mujer adulta.” Medicina Clínica 152.11 (2019): 450-457.
  • Paca, Mariana Jesús Guallo. “Alimentación en adolescentes con síndrome de ovario poliquístico.” Polo del Conocimiento: Revista científico-profesional 5.7 (2020): 3-17.
  • Chiliquinga Villacis, Sixto, et al. “Criterios diagnósticos y tratamiento integral terapéutico del síndrome de ovarios poliquísticos.” Revista Cubana de Obstetricia y Ginecología 43.3 (2017): 173-181.

Este texto se ofrece únicamente con propósitos informativos y no reemplaza la consulta con un profesional. Ante dudas, consulta a tu especialista.